Truyện ngụ ngôn: Đẽo Cày Giữa Đường

Truyện ngụ ngôn: Đẽo Cày Giữa Đường

Ngày xưa, có một anh thợ mộc giỏi nghề, thường đẽo cày thuê cho bà con trong làng. Một hôm, anh mang gỗ ra vệ đường ngồi đẽo cày, vừa làm vừa chờ khách đi chợ ngang qua đặt mua.

Anh vừa đặt bào xuống, đang gọt nên một dáng cày theo ý mình, thì có một người đi ngang, dừng lại ngó rồi nói:

– Cái cày anh đẽo dáng ấy thì làm sao mà dùng được? Phải đẽo thẳng sống lưng thì mới chắc!

Nghe vậy, anh thợ nghĩ bụng: “Ờ nhỉ, người ta nói cũng có lý”. Thế là anh sửa ngay chiếc cày cho thẳng lưng.

Một lát sau, có người khác đi qua, nhìn vào liền lắc đầu:

– Đẽo gì mà sống cày thẳng đuột thế kia? Phải làm cong cong thì khi cày mới thuận tay!

Nghe cũng có lý, anh lại hì hục sửa cày theo kiểu cong.

Chưa xong, lại có người khác ghé mắt nhìn, chép miệng:

– Cái mũi cày ngắn thế thì làm sao mà bám đất? Phải đẽo dài ra mới tốt!

Anh thợ lại gật gù, đẽo mũi cày dài ra.

Một lúc nữa, có người đi qua, cười khẩy:

– Dài thế kia thì cày sao nổi? Phải ngắn lại mới được!

Thế là anh lại hì hục đẽo ngắn đi.

Cứ thế, hết người này góp ý đến người khác chê bai, anh thợ không suy xét đúng sai, chỉ lo làm theo tất cả. Đến khi mặt trời xế bóng, anh thợ nhìn lại, khúc gỗ đã bị đẽo nham nhở, chẳng còn ra hình cái cày, cũng chẳng thành được vật gì dùng được.

Người đi đường thấy vậy bèn cười ầm lên, còn anh thợ thì chỉ biết ngồi thở dài, tiếc công cả một ngày làm việc.

---

Ý nghĩa truyện “Đẽo Cày Giữa Đường”

Câu chuyện “Đẽo Cày Giữa Đường” mang đến cho chúng ta một bài học sâu sắc về cách sống và cách làm người. Anh thợ mộc trong truyện là hình ảnh tượng trưng cho những người thiếu bản lĩnh, không có chính kiến riêng, luôn dao động trước lời nói và cái nhìn của người khác. Anh làm việc chăm chỉ, có nghề trong tay, nhưng vì cứ chạy theo hết ý kiến này đến ý kiến khác mà cuối cùng công sức cả một ngày trở nên vô ích. Chiếc cày – vốn có thể là sản phẩm hữu ích – lại biến thành một khúc gỗ bỏ đi.

Qua câu chuyện, dân gian muốn nhắn nhủ rằng: trong cuộc đời, không ai có thể làm vừa lòng tất cả mọi người. Lời bàn ra tán vào của thiên hạ là điều không tránh khỏi. Có người khen, có người chê; có người góp ý chân thành, nhưng cũng có kẻ chỉ nói cho vui. Nếu ta không biết suy xét, không biết chọn lọc cái đúng, cái hợp lý để tiếp thu, mà chỉ mù quáng chạy theo mọi lời nói thì kết quả chỉ là thất bại và sự chê cười.

Bài học ấy vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Trong học tập, nếu học sinh cứ nghe bạn này bảo học thế này, bạn kia bảo học thế kia, mà không biết tự tìm phương pháp phù hợp với mình, thì sẽ rối loạn, cuối cùng chẳng tiến bộ được. Trong công việc, nếu người làm chỉ lo chiều lòng tất cả, đổi thay theo mọi ý kiến, thì sản phẩm cũng không bao giờ hoàn chỉnh. Trong cuộc sống, nếu ta chỉ sống theo cách người khác muốn, thì sẽ đánh mất chính bản thân mình.

Ngụ ngôn còn nhắc nhở ta một điều khác: lắng nghe ý kiến người khác là điều cần thiết, nhưng quan trọng hơn là phải biết suy xét, biết chọn lọc. Ý kiến hợp lý thì ta tiếp thu để hoàn thiện, còn những điều phi lý thì phải mạnh mẽ gạt bỏ. Chỉ có như vậy, ta mới vừa giữ được bản lĩnh, vừa làm nên việc lớn, vừa khẳng định được giá trị của bản thân.

Tóm lại, “Đẽo Cày Giữa Đường” là câu chuyện giản dị nhưng ẩn chứa triết lý sâu xa: sống ở đời phải có lập trường, có niềm tin, không nên mù quáng chạy theo đám đông. Người bản lĩnh là người dám suy nghĩ, dám hành động và chịu trách nhiệm về việc mình làm. Đó cũng là con đường duy nhất để đi đến thành công, được người khác tôn trọng và tránh khỏi cảnh trở thành trò cười cho thiên hạ.

Truyện ngụ ngôn: Đẽo Cày Giữa Đường