Phân tích truyện ngắn Làng của Kim Lân

Phân tích truyện ngắn Làng của Kim Lân

1. Mở bài

Trong dòng văn học hiện thực kháng chiến Việt Nam, Kim Lân là một trong những cây bút đặc biệt gắn bó và am hiểu sâu sắc đời sống người nông dân. Ông thường tìm chất liệu ngay trong cuộc sống bình dị của họ, để rồi từ những điều nhỏ bé, giản đơn mà làm sáng lên những giá trị lớn lao. Truyện ngắn Làng (1948) là một tác phẩm tiêu biểu như vậy. Qua hình tượng nhân vật ông Hai, tác giả đã tái hiện tình yêu quê hương, lòng trung thành với cách mạng và bước trưởng thành về nhận thức của người nông dân trong buổi đầu kháng chiến chống Pháp.

2. Thân bài

a. Hoàn cảnh sáng tác và ý nghĩa tình huống truyện

Truyện được viết khi kháng chiến chống Pháp bùng nổ, hàng loạt làng quê trở thành chiến trường. Người dân phải rời bỏ ruộng vườn, xóm làng để tản cư. Trong bối cảnh đó, Kim Lân đã đặt nhân vật ông Hai vào một tình huống đặc biệt: phải xa làng, luôn nhớ về làng, và nhất là khi nghe tin đồn “làng Chợ Dầu theo Tây”.

  • Tình huống này đã đẩy nhân vật vào một bi kịch nội tâm sâu sắc, buộc ông phải lựa chọn và bộc lộ rõ ràng mối quan hệ giữa tình yêu làng và tình yêu nước.

  • Đồng thời, tình huống truyện độc đáo giúp tác giả khắc họa trọn vẹn chân dung tâm hồn người nông dân trong kháng chiến: từ chỗ chỉ yêu làng mình, họ đã biết đặt tình yêu ấy trong tình yêu lớn lao hơn – Tổ quốc.

b. Nhân vật ông Hai – hiện thân của người nông dân mới

Ông Hai là một nông dân chất phác, hiền lành và giàu tình yêu làng. Tình cảm ấy thể hiện rõ nét qua những chi tiết:

  • Dù đi tản cư, ông vẫn luôn nhớ nhung da diết, thường xuyên khoe khoang về làng mình: từ con đường lát đá, phòng thông tin đến cảnh dân làng hăng hái đào hầm, đắp ụ, chuẩn bị kháng chiến.

  • Niềm tự hào ấy phản ánh một khát vọng rất người: được gắn bó, được hãnh diện về mảnh đất đã nuôi dưỡng mình.

Thế nhưng, tình yêu ấy bị thử thách dữ dội khi ông nghe tin làng mình theo giặc.

  • Ông đau đớn, tủi nhục đến nỗi không dám ra ngoài, không dám nói chuyện với ai. Khi bị lũ trẻ con trêu “Việt gian!”, ông càng thấy xấu hổ ê chề.

  • Tình huống ấy đã tạo nên bi kịch nội tâm: một bên là tình yêu làng, một bên là lòng trung thành với đất nước.

Điều đáng quý là trong nỗi giằng xé ấy, ông Hai đã chọn cách đứng về phía Tổ quốc. Khi tâm sự với đứa con út, ông khẳng định: “Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây thì phải thù”. Lời nói mộc mạc mà dứt khoát ấy cho thấy một bước trưởng thành to lớn: tình yêu làng không thể đứng ngoài, càng không thể đi ngược lại tình yêu nước.

Khi tin đồn được cải chính, ông Hai vui mừng khôn xiết. Ông hãnh diện kể lại khắp nơi rằng làng mình không theo giặc mà vẫn kiên cường kháng chiến. Niềm vui ấy không chỉ giải tỏa nỗi đau, mà còn làm sáng ngời tình yêu quê hương, đất nước, đồng thời khẳng định lòng trung thành son sắt với cách mạng.

c. Giá trị nội dung

  • Truyện ngắn Làng ca ngợi tình yêu quê hương sâu nặng của người nông dân, đồng thời khẳng định rằng tình yêu làng chỉ thực sự cao đẹp khi hòa quyện trong tình yêu nước, trong sự gắn bó với cách mạng.

  • Tác phẩm cũng phản ánh bước chuyển mình lớn lao trong tư tưởng của người nông dân Việt Nam: từ chỗ quanh quẩn với lũy tre làng, họ đã biết mở rộng trái tim để hòa vào vận mệnh chung của dân tộc.

  • Qua nhân vật ông Hai, Kim Lân còn gửi gắm niềm tin mạnh mẽ vào sức mạnh kháng chiến và phẩm chất cao quý của nhân dân.

d. Giá trị nghệ thuật

  • Xây dựng tình huống truyện độc đáo: Tin đồn làng Chợ Dầu theo Tây đã tạo nên mâu thuẫn căng thẳng, là điểm nút để nhân vật bộc lộ nội tâm.

  • Khắc họa nhân vật sinh động: Ông Hai hiện lên rất đời thường với thói quen khoe làng, với những giọt nước mắt, tiếng cười, nỗi đau và niềm vui chân thật.

  • Miêu tả tâm lý tinh tế: Từ sự hãnh diện đến nỗi tủi nhục, từ day dứt đến vỡ òa hạnh phúc – tất cả diễn biến tâm lý đều được Kim Lân tái hiện tự nhiên, hợp lý.

  • Ngôn ngữ giản dị, giàu sắc thái nông thôn: Lời văn mộc mạc, gần gũi, đậm chất khẩu ngữ của người dân quê, giúp tác phẩm chân thật và gần gũi.

3. Kết bài

Truyện ngắn Làng của Kim Lân là một tác phẩm giàu giá trị hiện thực và nhân văn. Qua câu chuyện về ông Hai, tác giả đã khẳng định một chân lý bất diệt: tình yêu quê hương chỉ thực sự bền vững và cao đẹp khi gắn bó máu thịt với tình yêu Tổ quốc. Với tình huống truyện độc đáo, nghệ thuật xây dựng nhân vật và miêu tả tâm lý sắc sảo, Làng không chỉ là tiếng lòng của riêng một người nông dân mà còn là bản ca chung về tình yêu nước, niềm tin vào kháng chiến của cả dân tộc. Đây chính là tác phẩm tiêu biểu, góp phần làm nên dấu ấn riêng biệt của Kim Lân – nhà văn của nông thôn Việt Nam.

Phân tích truyện ngắn Làng của Kim Lân. Chương Trình Ngữ Văn Lớp 11, tập 1

Soạn bài: Thiên Di

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Tóm Tắt tiểu thuyết "Mưa Đỏ" của Chu Lai

Hình ảnh
Tóm Tắt tiểu thuyết "Mưa Đỏ" của Chu Lai Mưa Đỏ – Bi tráng sử thi viết bằng máu tuổi trẻ Trong kho tàng văn học chiến tranh Việt Nam, tiểu thuyết Mưa Đỏ của Chu Lai là một tác phẩm đặc biệt. Nó không chỉ đơn thuần kể lại một trận đánh, mà còn mở ra cả một “cõi nhân gian” giữa bom đạn, nơi mà máu, nước mắt, tình yêu, sự hy sinh và niềm tin quyện vào nhau, thành một bản trường ca bi tráng của thế hệ thanh niên Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Một bức tranh lịch sử khốc liệt “Mưa Đỏ” lấy bối cảnh thành cổ Quảng Trị năm 1972 – một chiến trường mà chỉ cần nhắc tên thôi đã khiến người đọc rùng mình. Hàng chục ngàn tấn bom đạn trút xuống, đất trời Quảng Trị như một lò lửa khổng lồ. Chu Lai tái hiện tất cả sự khốc liệt đó không né tránh, không làm nhẹ đi, mà để nó phơi bày trần trụi trước mắt độc giả. Ông mô tả những trận pháo kích dữ dội, những đợt không kích dồn dập, những xác người ngã xuống hàng loạt. Nhưng không dừng lại ở sự tàn bạo, Chu Lai đưa vào từng trang ...
Xem thêm »

IQ Test: Raven’s Progressive Matrices for Children

  IQ Test: Raven’s Progressive Matrices for Children (Part 1) 🧠 What is the Raven’s Progressive Matrices Test? The Raven’s Progressive Matrices (RPM) is one of the most widely used IQ tests for children . It evaluates non-verbal reasoning and problem-solving skills by analyzing patterns and logical sequences. This test is ideal for measuring fluid intelligence —the ability to think abstractly and solve new problems without relying on prior knowledge. 💡 Why is this test suitable for children? It is a culture-fair test , meaning it minimizes language barriers. The test relies on visual patterns rather than words. It assesses a child's ability to recognize patterns and relationships in a logical sequence. 🎯 Test Format and Structure The test consists of 35 standard international questions , divided into three sections , each increasing in difficulty. Section 1: Basic Pattern Recognition (Questions 1-12) 🟢 Objective: Identify missing patterns in simple matrice...
Xem thêm »

Khởi Nghĩa Hai Bà Trưng: Nguyên nhân, Diễn biến và Ý nghĩa

Hình ảnh
Khởi Nghĩa Hai Bà Trưng: Nguyên nhân, Diễn biến và Ý nghĩa 1. Nguyên nhân bùng nổ cuộc khởi nghĩa Sau khi nhà Triệu sụp đổ (năm 111 TCN), nước ta rơi vào ách đô hộ của phong kiến phương Bắc, cụ thể là nhà Hán. Chính quyền đô hộ áp đặt chế độ cai trị vô cùng tàn bạo: Áp bức, bóc lột : Chúng bắt dân ta phải cống nạp nhiều sản vật quý hiếm, lao dịch nặng nề, cuộc sống nhân dân lầm than, đói khổ. Đồng hóa văn hóa : Nhà Hán ra sức áp đặt luật pháp, phong tục, văn hóa của người Hán, tìm cách xóa bỏ bản sắc dân tộc Việt. Đàn áp hà khắc : Quan lại đô hộ nổi tiếng tàn bạo là Tô Định, nổi tiếng với sự tham lam, độc ác, khinh miệt dân Việt, giết hại nhiều người vô tội. Đặc biệt, nguyên nhân trực tiếp là do Tô Định đã giết hại Thi Sách – một thủ lĩnh yêu nước, chồng của Trưng Trắc. Nỗi đau thương này đã biến thành ngọn lửa căm thù sục sôi, thôi thúc Hai Bà Trưng cùng nhân dân đứng lên khởi nghĩa. Có thể nói, nguyên nhân bùng nổ khởi nghĩa không chỉ vì sự áp bức của chính quyền đô h...
Xem thêm »

Phân tích “Bài học đường đời đầu tiên” Trích Dế Mèn Phiêu Lưu Kí – Tô Hoài

Hình ảnh
Phân tích “Bài học đường đời đầu tiên” Trích Dế Mèn Phiêu Lưu Kí – Tô Hoài Mở bài Văn học thiếu nhi Việt Nam có nhiều tác phẩm gắn liền với tuổi thơ, nhưng Dế Mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài luôn được xem là một trong những kiệt tác đồng thoại đặc sắc nhất. Với trí tưởng tượng phong phú, ngòi bút miêu tả sinh động và khả năng nhân hóa tài tình, tác giả đã dựng lên thế giới loài vật sống động, gần gũi, phản ánh đời sống con người. Trong đó, đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” ở phần mở đầu tác phẩm đã để lại ấn tượng sâu sắc. Không chỉ kể lại câu chuyện về tuổi trẻ nông nổi của Dế Mèn, đoạn trích còn gửi gắm một bài học nhân sinh quý báu về cách đối nhân xử thế. Thân bài Ngay từ những dòng đầu, người đọc được chiêm ngưỡng hình ảnh Dế Mèn hiện lên đầy sức sống: “đôi càng mẫm bóng, vuốt cứng, nhọn hoắt như những lưỡi dao”, “đôi cánh dài kín xuống tận chấm đuôi”... Dưới ngòi bút tinh tế của Tô Hoài, nhân vật không chỉ mang vẻ đẹp khỏe mạnh, cường tráng mà còn toát lên sự oai phong, hi...
Xem thêm »

Tóm tắt Dế Mèn phiêu lưu ký của Tô Hoài

Hình ảnh
Tóm tắt Dế Mèn phiêu lưu ký của Tô Hoài Dế Mèn phiêu lưu ký là tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài, được xem là một trong những truyện thiếu nhi đặc sắc nhất của văn học Việt Nam hiện đại. Truyện kể về cuộc đời và hành trình phiêu lưu đầy thú vị, ý nghĩa của nhân vật chính – Dế Mèn. Ngay từ những trang đầu, tác giả giới thiệu tuổi thơ của Dế Mèn. Mèn vốn là một chú dế còn non, nhưng nhờ chăm chỉ rèn luyện nên lớn nhanh, khỏe mạnh, dáng vẻ cường tráng. Tuy nhiên, vì còn trẻ nên Dế Mèn có phần kiêu căng, ngỗ nghịch, thường hay trêu chọc kẻ yếu. Một lần, chỉ vì trêu chị Cốc mà Dế Mèn đã vô tình gây ra cái chết oan uổng cho Dế Choắt – người bạn hàng xóm gầy yếu, tội nghiệp. Cái chết của Dế Choắt trở thành một bài học đắt giá, khiến Dế Mèn vô cùng ân hận và bắt đầu suy nghĩ chín chắn hơn về cách sống. Sau biến cố ấy, Dế Mèn quyết định rời bỏ ngôi nhà nhỏ để bắt đầu chuyến phiêu lưu rộng lớn. Trên đường đi, Mèn gặp nhiều bạn bè mới và trải qua vô vàn sự kiện. Chú kết nghĩa với Dế Trũ...
Xem thêm »

Phân tích “Nỗi buồn chiến tranh” – Trích, Bảo Ninh

Hình ảnh
Phân tích “Nỗi buồn chiến tranh” – Trích, Bảo Ninh Mở bài Chiến tranh luôn để lại những dấu ấn sâu đậm trong văn học Việt Nam, đặc biệt là giai đoạn sau 1975 – khi đất nước hòa bình nhưng những vết thương lòng của con người vẫn chưa kịp liền sẹo. Nếu như trước đây, hình ảnh người lính thường được khắc họa qua lăng kính lãng mạn, hào hùng, thì đến thời kỳ đổi mới, nhiều tác giả đã mạnh dạn tiếp cận chiến tranh từ góc nhìn bi kịch, đời thường, nhấn mạnh những tổn thương mà nó gây ra. Bảo Ninh – một cựu binh từng trực tiếp tham gia chiến trường – đã mang đến cho văn học một tiếng nói mới mẻ và chân thực qua tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” . Trích đoạn trong SGK Ngữ văn 12, tập 1 không chỉ là một bức tranh hiện thực mà còn là một bản độc tấu đầy ám ảnh về ký ức, nỗi đau và thân phận con người sau chiến tranh. Thân bài 1. Tác giả và tác phẩm Bảo Ninh (Hoàng Ấu Phương) sinh năm 1952 tại Quảng Bình, từng là lính bộ binh trong chiến tranh chống Mỹ. Những trải nghiệm sinh tử ấy trở thà...
Xem thêm »

Top 10 Nghề kiếm tiền tốt nhất Việt Nam năm 2025

Hình ảnh
 Phần 1: Xu hướng thị trường lao động và các ngành nghề nổi bật Nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, kéo theo sự bùng nổ của nhiều ngành nghề hấp dẫn. Đặc biệt, năm 2025 được dự đoán sẽ là thời điểm vàng cho những ai biết nắm bắt xu hướng và đầu tư vào các lĩnh vực có tiềm năng thu nhập cao. Dưới đây là danh sách những ngành nghề được dự báo sẽ giúp bạn "hái ra tiền" trong năm 2025: 1️⃣ Công nghệ Thông tin (IT) 💻 Lý do hot: Thế giới ngày càng số hóa, nhu cầu về lập trình viên, kỹ sư phần mềm, chuyên gia AI và an ninh mạng tăng mạnh. 💼 Thu nhập trung bình: 40 - 100 triệu đồng/tháng 📈 Cơ hội phát triển: Rộng mở trong các công ty công nghệ quốc tế, khởi nghiệp hoặc làm freelancer. 2️⃣ Digital Marketing (Tiếp thị số) 📱 Lý do hot: Thương mại điện tử và quảng cáo trực tuyến bùng nổ, doanh nghiệp cần người hiểu về quảng cáo Facebook, Google Ads, SEO, và quản lý nội dung. 💼 Thu nhập trung bình: 20 - 70 triệu đồng/tháng 🎯 Kỹ năng cần thiết: Phâ...
Xem thêm »

BẢNG TỬ VI SỐ MỆNH TỪ NĂM 1955 ĐẾN 1985

🧧  BẢNG TỬ VI SỐ MỆNH – CÓ LINH VẬT – TỪ NĂM 1955 ĐẾN 1985 (CHUẨN GIẢI NGHĨA) 🐾 Linh Vật STT Tử Vi Con Giáp Cụ Thể Mệnh Ngũ Hành 🐐 Dê 1 Tử Vi Tuổi Ất Mùi Sinh năm 1955 Mạng SA TRUNG KIM (vàng trong cát) 🐒 Khỉ 2 Tử Vi Tuổi Bính Thân Sinh năm 1956 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐔 Gà 3 Tử Vi Tuổi Đinh Dậu Sinh năm 1957 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐶 Chó 4 Tử Vi Tuổi Mậu Tuất Sinh năm 1958 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐷 Heo 5 Tử Vi Tuổi Kỷ Hợi Sinh năm 1959 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐭 Chuột 6 Tử Vi Tuổi Canh Tý Sinh năm 1960 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐮 Trâu 7 Tử Vi Tuổi Tân Sửu Sinh năm 1961 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐯 Hổ 8 Tử Vi Tuổi Nhâm Dần Sinh năm 1962 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐱 Mèo 9 Tử Vi Tuổi Quý Mão Sinh năm 1963 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐉 Rồng 10 Tử Vi Tuổi Giáp Thìn Sinh năm 1964 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐍 Rắn 11 Tử Vi Tuổi Ất Tỵ Sinh năm 1965 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐎 Ngựa 12 Tử Vi Tuổ...
Xem thêm »

Thể thơ Thất ngôn bát cú Đường luật

Hình ảnh
Thể thơ Thất ngôn bát cú Đường luật I. Khái quát chung về thể thơ Đường luật Thể thơ Đường luật là một trong những thể thơ cổ điển tiêu biểu của văn học phương Đông, đặc biệt phát triển rực rỡ trong thời kỳ nhà Đường (Trung Quốc, thế kỷ VII – X). Từ “Đường luật” nghĩa là “luật lệ thơ Đường” – tức là thơ được sáng tác theo quy tắc nghiêm ngặt về số câu, số chữ, niêm, luật, đối, vần và thanh điệu . Thơ Đường luật được xem là đỉnh cao của nghệ thuật thơ ca cổ điển Á Đông , có ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều nền văn học, trong đó có Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên . Ở Việt Nam, thể thơ này được các nhà nho học theo Hán học sử dụng rất phổ biến từ thời Lý – Trần đến Nguyễn. Các thể thơ Đường luật gồm nhiều loại: Ngũ ngôn bát cú (mỗi câu 5 chữ, 8 câu) Thất ngôn bát cú (mỗi câu 7 chữ, 8 câu) Ngũ ngôn tứ tuyệt (mỗi câu 5 chữ, 4 câu) Thất ngôn tứ tuyệt (mỗi câu 7 chữ, 4 câu) Trong đó, thất ngôn bát cú được coi là thể thơ mẫu mực và hoàn chỉnh nhất , thể hiện đầy đủ vẻ đẹp,...
Xem thêm »

Bảng Tử Vi Số Mệnh từ năm 1955 đến 2000

🧧 BẢNG TỬ VI SỐ MỆNH – CÓ LINH VẬT – TỪ NĂM 1955 ĐẾN 1990 🐾 Linh Vật STT Tử Vi Con Giáp Cụ Thể Mệnh Ngũ Hành 🐐 Dê 1 Tử Vi Tuổi Ất Mùi 1955 Mạng SA TRUNG KIM (vàng trong cát) 🐒 Khỉ 2 Tử Vi Tuổi Bính Thân 1956 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐔 Gà 3 Tử Vi Tuổi Đinh Dậu 1957 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐶 Chó 4 Tử Vi Tuổi Mậu Tuất 1958 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐷 Heo 5 Tử Vi Tuổi Kỷ Hợi 1959 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐭 Chuột 6 Tử Vi Tuổi Canh Tý 1960 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐮 Trâu 7 Tử Vi Tuổi Tân Sửu 1961 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐯 Hổ 8 Tử Vi Tuổi Nhâm Dần 1962 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐱 Mèo 9 Tử Vi Tuổi Quý Mão 1963 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐉 Rồng 10 Tử Vi Tuổi Giáp Thìn 1964 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐍 Rắn 11 Tử Vi Tuổi Ất Tỵ 1965 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐎 Ngựa 12 Tử Vi Tuổi Bính Ngọ 1966 Mạng THIÊN HÀ THỦY (nước sông trời) 🐐 Dê 13 Tử Vi Tuổi Đinh Mùi 1967 Mạng THIÊN HÀ THỦY (nước sông trời) ...
Xem thêm »