Phân tích hình tượng Ngô Tử Văn trong truyện Tản Viên Từ Phán Sự Lục (Chuyện chức phán sự đền Tản Viên) của Nguyễn Dữ
Phân tích hình tượng Ngô Tử Văn
1. Mở đầu
Trong kho tàng văn học trung đại Việt Nam, hình tượng con người lý tưởng thường được khắc họa qua phẩm chất cương trực, lòng dũng cảm và tinh thần vì nghĩa lớn. Trong truyện Tản Viên Từ Phán Sự Lục của Nguyễn Dữ, nhân vật Ngô Tử Văn hiện lên như một biểu tượng tiêu biểu cho mẫu người ấy – một con người “khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được”, dám một mình đối diện và chiến thắng thế lực tà ác.
2. Tử Văn – con người chính trực, khảng khái
Ngay từ lời giới thiệu, tác giả đã phác họa Tử Văn là “người khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được”.
-
Chính trực: Anh không chấp nhận cái xấu, cái ác tồn tại trước mắt.
-
Khảng khái: Dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước hành động của mình.
Trong bối cảnh tên tướng giặc Minh đã chết nhưng hồn vẫn chiếm ngôi đền thiêng, quấy nhiễu dân lành, Tử Văn đã không ngần ngại đốt đền – một hành động táo bạo, thể hiện quyết tâm trừ hại cho dân. Đây không chỉ là sự can đảm cá nhân mà còn là hành vi xuất phát từ ý thức trách nhiệm với cộng đồng.
3. Tử Văn – bản lĩnh kiên cường trước thế lực tà ác
Sau khi đốt đền, Tử Văn phải đối mặt với hàng loạt đe dọa:
-
Hồn ma tướng giặc hiện về: dọa sẽ kiện xuống âm phủ.
-
Bệnh tật, ốm yếu: như một sự trả thù của thế lực siêu nhiên.
Thế nhưng, Tử Văn không hề sợ hãi. Cử chỉ “ngồi ngất ngưởng, không thèm chấp” cho thấy bản lĩnh vững vàng, thái độ coi thường cái ác. Ngay cả khi xuống Minh ti, bị vu cáo trước Diêm Vương, Tử Văn vẫn thẳng thắn trình bày sự thật, giữ khí phách hiên ngang.
4. Tử Văn – người đại diện cho công lý và chính nghĩa
Sự xuất hiện của thần Tản Viên minh chứng cho lời Tử Văn càng khẳng định anh đứng về phía chính nghĩa. Hành động và phẩm chất của Tử Văn đã:
-
Bảo vệ sự bình yên cho dân làng.
-
Khẳng định quan niệm “thiện thắng ác”: Cuối cùng, hồn ma tướng giặc bị trừng phạt, Tử Văn được trao chức phán sự đền Tản Viên để tiếp tục làm việc nghĩa.
5. Ý nghĩa hình tượng
Hình tượng Ngô Tử Văn mang nhiều giá trị:
-
Tấm gương đạo đức: Sống ngay thẳng, dám bảo vệ lẽ phải.
-
Biểu tượng lòng dũng cảm: Không lùi bước trước thế lực tà ác dù ở trần gian hay âm phủ.
-
Niềm tin của nhân dân vào công lý: Người ngay được bảo vệ, kẻ ác bị trừng trị.
6. Nghệ thuật khắc họa
Nguyễn Dữ đã dùng nhiều thủ pháp để làm nổi bật nhân vật:
-
Giới thiệu trực tiếp tính cách ngay từ đầu.
-
Khắc họa qua hành động, lời nói: Đốt đền, thái độ trước ma quỷ, lời lẽ trước Diêm Vương.
-
Tạo thế đối lập giữa Tử Văn (chính) và hồn ma tướng giặc (tà), làm nổi bật phẩm chất nhân vật.
7. Kết luận
Ngô Tử Văn trong Tản Viên Từ Phán Sự Lục không chỉ là nhân vật văn học, mà còn là biểu tượng văn hóa – biểu tượng của con người Việt Nam kiên cường, chính trực, dám hành động vì nghĩa lớn. Qua nhân vật này, Nguyễn Dữ gửi gắm niềm tin bất biến: Công lý và chính nghĩa, dù muộn, vẫn sẽ chiến thắng cái ác.
Phân tích hình tượng Ngô Tử Văn trong truyện Tản Viên Từ Phán Sự Lục (Chuyện chức phán sự đền Tản Viên) của Nguyễn Dữ, Ngữ văn lớp 10, tập 1
Soạn bài: Thiên Di
Nhận xét
Đăng nhận xét