Phân Tích Nhân Vật Tràng trong Vợ Nhặt - Kim Lân

Trong truyện ngắn Vợ Nhặt, Kim Lân đã dựng lên một bức tranh hiện thực sống động và đau xót về nạn đói năm 1945, nơi con người bị đẩy đến bờ vực của cái chết. Giữa khung cảnh tang thương ấy, nhân vật Tràng hiện lên như một hình tượng vừa chân thực vừa cảm động: một người lao động nghèo, lam lũ, tưởng chừng ngờ nghệch nhưng ẩn chứa bên trong là một tấm lòng nhân hậu, một khát vọng sống mạnh mẽ. Từ khi “nhặt” được vợ, Tràng đã có sự thay đổi sâu sắc trong nhận thức và tình cảm, để rồi từ một gã trai thô kệch trở thành người đàn ông biết lo toan, gắn bó với mái ấm gia đình.

Trước khi lấy vợ, Tràng chỉ là một gã trai nghèo sống ở xóm ngụ cư, làm nghề đẩy xe bò thuê để kiếm sống qua ngày. Ngoại hình “thô kệch”, “lưng to như lưng gấu” cùng lối nói năng cộc lốc khiến người ta dễ nghĩ Tràng là kẻ xuề xòa, ít suy nghĩ sâu xa. Cuộc sống của Tràng đơn điệu, tạm bợ, không mục tiêu rõ ràng, bởi cái đói bao trùm khiến mọi dự định tương lai trở nên xa vời. Bởi vậy, chuyện lấy vợ đối với Tràng và những người quanh anh dường như là điều không thể.

Thế nhưng, trong một lần đùa cợt với cô gái lạ ở chợ, chỉ qua vài câu nói bông lơn và một bữa ăn, Tràng lại “nhặt” được vợ. Việc lấy vợ của Tràng diễn ra nhanh chóng đến bất ngờ, ngay giữa lúc đói kém khủng khiếp. Ban đầu, Tràng chỉ có chút hào hứng, xen lẫn sự hãnh diện trẻ con khi dẫn vợ về nhà, “mặt vênh vênh tự đắc” trước ánh mắt tò mò của bà con lối xóm. Anh chưa ý thức được hết những hệ lụy của cuộc hôn nhân chớp nhoáng này. Nhưng chính bước ngoặt ấy lại mở ra trong Tràng một quá trình thay đổi tâm lý đầy nhân văn.

Khi dẫn vợ về tới ngôi nhà xiêu vẹo của mình, nhìn người đàn bà xa lạ ngồi trong căn nhà trống hoác, Tràng chợt thấy thương vợ. Anh bắt đầu nghĩ đến những khó khăn, lo lắng cho cuộc sống sắp tới. Đó là những cảm xúc mới mẻ, đánh dấu sự trưởng thành của một người đàn ông vốn sống buông thả, nay biết nghĩ cho người khác. Sáng hôm sau, Tràng thức dậy với một tâm trạng khác hẳn: “Trong người hắn êm ái lửng lơ như người vừa ở trong giấc mơ đi ra.” Anh thấy căn nhà bỗng gọn gàng hơn, thấy mình gắn bó hơn với mái ấm này, cảm nhận được trách nhiệm chăm lo cho gia đình. Nếu trước kia Tràng sống chỉ vì mình, thì giờ đây anh đã có lý do để sống tốt hơn vì những người thân.

Nhân vật Tràng còn để lại ấn tượng bởi sự nhân hậu và lòng vị tha. Dù đói khát, anh vẫn dang tay đón nhận một người vợ xa lạ, không vì tính toán lợi ích, mà đơn giản vì thương người, vì sự cảm thông giữa những phận nghèo. Hành động “nhặt vợ” của Tràng, nhìn bề ngoài có vẻ bông đùa, nhưng thực chất lại chứa đựng một giá trị nhân đạo sâu sắc: nó là minh chứng cho khả năng yêu thương và cưu mang của con người ngay trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.

Qua hình tượng Tràng, Kim Lân không chỉ phản ánh số phận lam lũ của người nông dân nghèo trong nạn đói, mà còn khẳng định sức sống tiềm tàng của họ. Sự thay đổi của Tràng – từ một gã trai vô lo thành người đàn ông biết yêu thương, biết gánh vác – chính là thông điệp nhân văn của tác phẩm: ngay cả trong bóng tối của đói khát và chết chóc, con người vẫn có thể tìm thấy ánh sáng của tình thương và khát vọng sống.

Bằng nghệ thuật miêu tả tâm lý tinh tế, ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi, Kim Lân đã dựng nên một nhân vật Tràng vừa gần gũi, đời thường, vừa có chiều sâu tư tưởng. Tràng để lại trong lòng người đọc sự ấm áp và niềm tin vào con người: rằng tình thương và lòng nhân hậu có thể nảy nở và lan tỏa ngay cả giữa những ngày tháng khốn cùng nhất của lịch sử.

Phân Tích Nhân Vật Tràng trong Vợ Nhặt - Kim Lân, ngữ văn lớp 11, tập 1

Soạn văn: Thiên Di