Soạn bài: “Đi lấy mật” (trích Đất Rừng Phương Nam – Đoàn Giỏi), Ngữ văn 7, tập 1
Soạn bài: “Đi lấy mật” (trích Đất Rừng Phương Nam – Đoàn Giỏi)
I. Giới thiệu tác giả và tác phẩm
-
Tác giả Đoàn Giỏi (1925 – 1989): Là nhà văn Nam Bộ nổi tiếng, chuyên viết về thiên nhiên, đất nước và con người phương Nam. Ngòi bút của ông giàu chất hiện thực, lãng mạn, và trữ tình, thể hiện tình yêu tha thiết với quê hương.
-
Tác phẩm Đất Rừng Phương Nam: Là tiểu thuyết viết cho thiếu nhi, xuất bản năm 1957, kể về hành trình phiêu lưu của cậu bé An giữa vùng sông nước Nam Bộ. Tác phẩm vừa giàu yếu tố phiêu lưu, khám phá vừa khắc họa thiên nhiên Nam Bộ hùng vĩ, thơ mộng và con người nghĩa hiệp.
-
Đoạn trích “Đi lấy mật”: Thuộc phần đầu tác phẩm, kể về việc An được chú bé Cò dẫn đi lấy mật ong – một trải nghiệm độc đáo, hấp dẫn, để từ đó hiện lên cảnh sắc thiên nhiên và cuộc sống lao động ở rừng phương Nam.
II. Tóm tắt đoạn trích
Một buổi sáng, Cò rủ An vào rừng lấy mật. Hai đứa trẻ hăng hái chuẩn bị dụng cụ, rồi đi vào rừng sâu. Giữa thiên nhiên rậm rạp, chúng nghe tiếng chim hót, nhìn những tổ ong treo lơ lửng trên cành cây cao. Bằng sự khéo léo và kinh nghiệm, Cò leo lên cây, dùng khói xua ong, lấy từng tảng mật vàng óng, thơm ngọt. An say mê theo dõi, vừa hồi hộp vừa thích thú trước cảnh tượng kỳ thú. Đoạn văn không chỉ kể một cuộc phiêu lưu thú vị mà còn cho thấy vẻ đẹp hoang sơ, phong phú của rừng phương Nam cùng sự thông minh, dũng cảm của con người nơi đây.
III. Bố cục đoạn trích
-
Phần 1 (từ đầu đến “nắm chặt lấy rìu”): An theo Cò chuẩn bị dụng cụ để đi lấy mật.
-
Phần 2 (tiếp đến “Cò chỉ cho tôi thấy… treo lủng lẳng”): Quang cảnh thiên nhiên rừng phương Nam, sự xuất hiện của tổ ong.
-
Phần 3 (còn lại): Cò khéo léo leo lên cây lấy mật, An hồi hộp chứng kiến.
IV. Phân tích chi tiết
1. Khung cảnh thiên nhiên Nam Bộ
-
Rừng phương Nam hiện ra vừa rậm rạp, bí ẩn, vừa trù phú, giàu sản vật.
-
Tiếng chim hót, ánh nắng lọt qua tán lá, những thân cây cổ thụ, những tổ ong treo lủng lẳng… tất cả tạo nên một bức tranh sống động, đầy sắc màu.
-
Nhà văn sử dụng nhiều chi tiết gợi hình, gợi cảm, khiến người đọc như được đồng hành cùng An và Cò vào rừng.
→ Thiên nhiên Nam Bộ vừa là nguồn sống vừa là môi trường thử thách con người, gợi cảm giác phiêu lưu kỳ thú.
2. Hình ảnh chú bé Cò
-
Cò hiện lên là một cậu bé gan dạ, khéo léo và giàu kinh nghiệm sống.
-
Cậu biết chuẩn bị dụng cụ, biết cách đốt khói xua ong, biết leo trèo thành thạo để lấy mật.
-
Qua hành động của Cò, ta thấy được tinh thần lao động cần cù, bản lĩnh và sự gắn bó mật thiết của con người Nam Bộ với thiên nhiên.
3. Tâm trạng An
-
An vốn là cậu bé thành thị, khi theo Cò vào rừng đã bộc lộ sự háo hức, tò mò, hồi hộp.
-
Cậu vừa ngạc nhiên vừa say mê trước những điều kỳ thú, mới lạ.
-
Cảm xúc của An chính là cầu nối đưa người đọc cùng trải nghiệm thiên nhiên rừng phương Nam.
4. Nghệ thuật của đoạn trích
-
Miêu tả sinh động, giàu hình ảnh, âm thanh, màu sắc.
-
Ngôn ngữ giản dị, giàu chất Nam Bộ, tạo không khí chân thật và gần gũi.
-
Kết hợp giữa tự sự và miêu tả, xen lẫn cảm xúc, khiến câu chuyện vừa chân thực vừa gợi cảm hứng khám phá.
V. Ý nghĩa đoạn trích
-
Đoạn trích ca ngợi vẻ đẹp phong phú, trù phú của rừng Nam Bộ, nơi thiên nhiên gắn bó mật thiết với đời sống con người.
-
Thể hiện tinh thần dũng cảm, sự khéo léo và kinh nghiệm sống phong phú của con người Nam Bộ, tiêu biểu qua nhân vật Cò.
-
Đồng thời gợi cho thiếu nhi niềm say mê khám phá, tình yêu thiên nhiên và sự trân trọng những giá trị văn hóa, lao động của quê hương.
VI. Trả lời câu hỏi trong SGK
-
Cò chuẩn bị những dụng cụ gì để đi lấy mật?→ Cò mang theo rìu, dao, dây mây, ống tre để chứa mật, và chuẩn bị cả bó lá khô để hun khói xua ong.
-
Những chi tiết nào cho thấy Cò là người dũng cảm và khéo léo?→ Cò không ngần ngại leo lên cây cao, biết cách xua ong bằng khói, dùng dao chặt từng tảng mật, buộc dây thả xuống cho An, tất cả đều nhanh nhẹn, chính xác.
-
Tâm trạng của An khi chứng kiến cảnh lấy mật thế nào?→ An hồi hộp, lo lắng, nhưng cũng rất thích thú, say mê và khâm phục sự dũng cảm của bạn.
-
Đoạn trích giúp em hiểu thêm gì về thiên nhiên và con người Nam Bộ?→ Thiên nhiên Nam Bộ giàu tài nguyên, rừng cây, ong mật; con người Nam Bộ thì gan dạ, khéo léo, gắn bó và biết khai thác thiên nhiên một cách thông minh.
VII. Tổng kết
Đoạn trích “Đi lấy mật” vừa là một câu chuyện phiêu lưu thú vị, vừa là bức tranh sinh động về thiên nhiên và con người Nam Bộ. Qua đó, ta thêm yêu mến đất nước, tự hào về truyền thống cần cù, dũng cảm của nhân dân, đồng thời nuôi dưỡng trong lòng thiếu nhi niềm đam mê khám phá và tình yêu thiên nhiên.
Soạn bài: “Đi lấy mật” (trích Đất Rừng Phương Nam – Đoàn Giỏi), Ngữ văn 7, tập 1
GV.Thiên Di
Nhận xét
Đăng nhận xét