Suy nghĩ của em về một ông vua mê trò chơi “Chọi Dế” trong truyện Dế Chọi

Suy nghĩ của em về một ông vua mê trò chơi “Chọi Dế” trong truyện Dế Chọi - Bồ Tùng Linh

Văn học không chỉ là tấm gương phản chiếu đời sống, mà còn là tiếng chuông cảnh tỉnh, nhắc nhở con người về những thói hư tật xấu, những bài học muôn đời. Trong truyện Dế Chọi của Bồ Tùng Linh, hình ảnh một ông vua mê trò chơi “chọi dế” đến mức bỏ bê chính sự đã để lại cho người đọc nhiều suy ngẫm sâu sắc. Đây không đơn thuần là câu chuyện về một thú vui dân gian, mà còn là lời phê phán thói hưởng lạc, vô trách nhiệm của người đứng đầu đất nước.

Ngay từ những trang đầu của truyện, Bồ Tùng Linh đã khắc họa một vị vua rất say mê chọi dế. Ông không chỉ thưởng thức trò chơi ấy ở mức giải trí thông thường, mà còn bị cuốn hút đến mức mọi công việc triều chính đều bị gạt sang một bên. Vua bắt quần thần tìm bắt dế khắp nơi, chăm sóc, nuôi dưỡng, huấn luyện chúng để đem ra đấu. Câu chuyện tưởng như chỉ xoay quanh một thú tiêu khiển nhỏ bé, nhưng đằng sau đó là cả một thực trạng đáng lo ngại: vận mệnh quốc gia bị phó mặc vì sở thích riêng của nhà vua.

Là người đứng đầu triều đình, vua phải gánh vác trọng trách lớn lao – lo cho đời sống nhân dân, giữ vững kỷ cương phép nước, bảo vệ bờ cõi. Thế nhưng, ông vua trong Dế Chọi lại chỉ bận tâm đến những trận đấu vô nghĩa giữa những con côn trùng. Đam mê quá mức biến ông thành kẻ xa rời thực tế, không còn cảm nhận được nỗi khổ của dân chúng. Trong khi dân có thể đang chịu cảnh đói khát, xã tắc có thể đối diện nguy nan, thì nhà vua vẫn mải mê dán mắt vào “chiến trường” của loài dế. Đó là một sự vô trách nhiệm nghiêm trọng, cho thấy người đứng đầu không còn đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên hàng đầu.

Thú vui “chọi dế” vốn là trò tiêu khiển bình dân, có thể đem lại tiếng cười, sự thư giãn trong đời sống thường nhật. Nhưng khi người cầm quyền biến nó thành mối bận tâm lớn hơn cả vận mệnh đất nước, thì trò vui ấy trở thành tai họa. Ở đây, Bồ Tùng Linh không chỉ kể một câu chuyện kỳ lạ, mà còn mượn nó để gửi gắm lời phê phán thói ham mê hưởng lạc vô độ, nhắc nhở rằng mọi sự say mê nếu vượt quá giới hạn đều dẫn đến hậu quả xấu.

Qua hình tượng ông vua mê chọi dế, ta còn thấy được một quy luật muôn đời của lịch sử: khi kẻ trị vì mất đi ý thức trách nhiệm, triều đại ấy sẽ dần suy vong. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều triều đại trong lịch sử Trung Hoa hay Việt Nam suy yếu khi vua sa vào rượu chè, tửu sắc, trò chơi vô bổ. Một vị vua thiếu sáng suốt sẽ kéo theo bộ máy quan lại thoái hóa, khiến nhân dân lầm than.

Câu chuyện Dế Chọi vì thế không chỉ dừng lại ở việc phê phán một cá nhân, mà còn là lời cảnh tỉnh với mọi người – đặc biệt là những ai nắm giữ quyền lực – rằng: quyền lực đi kèm với trách nhiệm, và mọi sự sao nhãng đều phải trả giá đắt. Ngay cả trong đời sống hiện đại, chúng ta cũng bắt gặp không ít người, dù không phải vua chúa, nhưng lại bỏ bê công việc, gia đình, học tập vì những thú vui vô bổ. Bài học từ câu chuyện này vẫn còn nguyên giá trị, nhắc ta biết cân bằng giữa sở thích cá nhân và nghĩa vụ chung.

Tóm lại, hình tượng ông vua mê trò chơi “chọi dế” trong truyện Dế Chọi là một hình ảnh mang tính châm biếm sâu cay, vừa hài hước vừa đáng suy ngẫm. Bồ Tùng Linh đã mượn một trò chơi dân gian để gửi gắm thông điệp lớn về đạo trị quốc và bổn phận của con người. Qua đó, mỗi chúng ta cần tự nhắc mình: đam mê là cần thiết để cuộc sống thêm thi vị, nhưng đam mê phải đặt đúng chỗ, đúng mức; nếu không, nó có thể trở thành nguyên nhân dẫn đến sự suy sụp của cả một tập thể, thậm chí một quốc gia.

Suy nghĩ của em về một ông vua mê trò chơi “Chọi Dế” trong truyện Dế Chọi - Bồ Tùng Linh, Ngữ văn lớp 9, tập 1

Soạn bài: Thiên Di