Viết bài nghị luận Phân tích và đánh giá truyện “Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới” (Thần Thoại Việt Nam)
Phân tích và đánh giá truyện “Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới”
1. Mở bài
Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, thần thoại giữ vị trí đặc biệt, không chỉ phản ánh trí tưởng tượng phong phú mà còn gửi gắm quan niệm, khát vọng và kinh nghiệm sống của người Việt thời nguyên thủy. Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới là một mảng quan trọng, lí giải sự ra đời của vũ trụ, thiên nhiên và loài người. Qua đó, tác phẩm thể hiện thế giới quan, nhân sinh quan sơ khai của cư dân Việt cổ, đồng thời cho thấy những nét đặc sắc nghệ thuật của thể loại thần thoại.
2. Thân bài
a. Chủ đề và giá trị nội dung
-
Giải thích nguồn gốc thế giới và con người
-
Các truyện thần thoại này lý giải bằng hình tượng thần linh về sự hình thành trời, đất, biển, núi, sông, cây cỏ, muông thú và con người.
-
Ví dụ: Trời đất ban đầu lẫn lộn, các vị thần tách chúng ra, tạo nên trật tự vũ trụ; thần trồng cây, dạy dân săn bắt, trồng trọt…
-
Thể hiện cách lý giải tự nhiên bằng tư duy huyền thoại của người xưa khi khoa học chưa phát triển.
-
-
Phản ánh khát vọng chinh phục và cải biến thế giới
-
Hình ảnh các vị thần dũng cảm, sáng tạo cho thấy ước mơ chế ngự thiên nhiên, kiến tạo cuộc sống ấm no.
-
Đây cũng là biểu hiện niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh con người – tuy còn mượn bóng dáng thần linh nhưng đã hàm chứa ý thức chủ động với thế giới.
-
-
Gửi gắm quan niệm đạo đức và văn hóa
-
Các vị thần không chỉ sáng tạo mà còn bảo vệ sự sống, dạy dân cách sống tốt, sống đẹp.
-
Một số truyện còn ẩn chứa thái độ ngợi ca đức tính cần cù, trí tuệ, và tinh thần đoàn kết.
-
b. Những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật
-
Yếu tố tưởng tượng – kỳ ảo
-
Thế giới thần thoại được tạo nên bởi những chi tiết kỳ diệu: thần khổng lồ đội trời, thần dùng gươm thần chém núi, thần thổi ra loài vật…
-
Sức tưởng tượng phong phú đã giúp các câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn.
-
-
Nhân hóa lực lượng tự nhiên
-
Mặt trời, mặt trăng, núi, sông… được gắn với hình hài và tính cách con người.
-
Nhân hóa làm cho thiên nhiên trở nên gần gũi, gắn bó với đời sống cư dân nông nghiệp.
-
-
Ngôn ngữ và kết cấu mang tính truyền miệng
-
Ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh, dễ nhớ, dễ thuộc.
-
Kết cấu thường theo trình tự “hỗn mang → sáng tạo → hoàn thiện → truyền dạy”.
-
Nhiều yếu tố lặp, công thức kể quen thuộc, giúp người nghe dễ hình dung và ghi nhớ.
-
-
Biểu tượng văn hóa
-
Các vị thần mang ý nghĩa biểu tượng: thần trời – sức mạnh vũ trụ, thần đất – sự sinh sôi, thần nước – nguồn sống.
-
Mỗi biểu tượng đều gắn chặt với đời sống và tín ngưỡng dân gian Việt.
-
c. Đánh giá
Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới không chỉ là sản phẩm trí tưởng tượng tập thể mà còn là tấm gương phản chiếu đời sống tinh thần của cư dân Việt cổ. Từ cách lý giải vũ trụ bằng hình tượng thần linh, người xưa đã gửi gắm tri thức sơ khai, khát vọng vươn lên và tình yêu cuộc sống. Về nghệ thuật, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố kỳ ảo, nhân hóa và kết cấu truyền miệng tạo nên sức sống bền lâu cho tác phẩm trong tâm thức nhiều thế hệ.
3. Kết bài
Nhìn lại, Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới không chỉ cho ta biết người xưa nghĩ gì về nguồn gốc trời đất, con người mà còn giúp ta hiểu họ đã yêu, đã trân trọng cuộc sống ra sao. Đây là di sản quý báu của văn học dân gian, vừa nuôi dưỡng trí tưởng tượng, vừa bồi đắp niềm tự hào về cội nguồn văn hóa Việt. Những câu chuyện thần thoại ấy, dù đã trải qua bao thế kỷ, vẫn tỏa sáng như những viên ngọc đầu tiên của nền văn học dân tộc.
Viết bài nghị luận Phân tích và đánh giá truyện “Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới” (Thần Thoại Việt Nam), Ngữ văn lớp 10, tập 1
Soạn bài: Thiên Di
Nhận xét
Đăng nhận xét