Bài văn nghị luận Phân tích và đánh giá truyện “Tản Viên Từ Phán Sự Lục” (Chuyện chức phán sự đền Tản Viên) của Nguyễn Dữ

Phân tích và đánh giá truyện “Tản Viên Từ Phán Sự Lục”

1. Mở bài

Văn học trung đại Việt Nam chứa đựng nhiều tác phẩm giàu ý nghĩa nhân văn, phản ánh tinh thần dân tộc và quan niệm đạo đức truyền thống. Trong đó, Tản Viên Từ Phán Sự Lục của Nguyễn Dữ – một truyện truyền kỳ tiêu biểu – đã để lại dấu ấn đậm nét. Tác phẩm vừa mang màu sắc kỳ ảo, vừa thể hiện rõ thái độ tôn vinh chính nghĩa, đề cao khí phách của con người, tiêu biểu qua hình tượng Ngô Tử Văn – một kẻ sĩ cương trực, khảng khái.

2. Thân bài

a. Tóm tắt nội dung

Ngô Tử Văn nổi tiếng là người ngay thẳng, khảng khái, ghét gian tà. Trong làng có một ngôi đền do hồn tên giặc bạo ngược đã chết chiếm giữ, tác oai tác quái, hại dân lành. Không chịu nổi cảnh đó, Tử Văn quyết định đốt đền. Sau khi đốt, chàng bị hồn ma hiện về dọa nạt, rồi bị bắt xuống âm phủ. Trước mặt Diêm Vương, Tử Văn vẫn giữ vững lập trường, tố cáo tội ác của hồn ma giặc. Cuối cùng, sự thật được sáng tỏ, hồn ma bị trừng trị, Tử Văn được minh oan và giao chức phán sự đền Tản Viên.

b. Chủ đề và giá trị nội dung

  1. Đề cao chính nghĩa, khẳng định chiến thắng của cái thiện

    • Tử Văn đại diện cho những con người dám đấu tranh với cái ác dù nó mang hình hài siêu nhiên và quyền lực đáng sợ.

    • Cái thiện cuối cùng chiến thắng, thể hiện niềm tin bất biến của nhân dân: công lý sẽ được thực thi, kẻ gian tà không thể thoát khỏi trừng phạt.

  2. Tinh thần yêu nước và chống ngoại xâm

    • Hồn ma tên giặc phương Bắc là biểu tượng cho kẻ xâm lược tàn bạo.

    • Việc trừng trị nó thể hiện ý chí kiên quyết bảo vệ lãnh thổ và phẩm giá dân tộc, dù trong cõi trần hay âm giới.

  3. Ca ngợi phẩm chất kẻ sĩ

    • Ngô Tử Văn là hình mẫu lý tưởng: cương trực, quả cảm, dám hành động vì lẽ phải.

    • Qua đó, tác phẩm khẳng định trách nhiệm của trí thức đối với vận mệnh đất nước và cuộc sống nhân dân.

c. Nghệ thuật đặc sắc

  1. Kết hợp yếu tố hiện thực và kỳ ảo

    • Hiện thực: hình ảnh làng quê, cuộc sống nhân dân, nạn quấy nhiễu của bọn gian tà.

    • Kỳ ảo: ma quỷ, thần thánh, âm phủ… tạo sức hấp dẫn, làm nổi bật cuộc đấu tranh giữa thiện và ác.

  2. Xây dựng nhân vật giàu cá tính

    • Ngô Tử Văn hiện lên với tính cách được khắc họa rõ nét từ đầu: “khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được”.

    • Diễn biến tâm lý hợp lý: từ quyết tâm đốt đền → đối đầu hồn ma → tự tin nơi âm phủ.

  3. Ngôn ngữ trang trọng nhưng gần gũi

    • Câu văn vừa có chất sử thi, vừa mang tính kể chuyện dân gian, dễ khắc sâu vào trí nhớ người đọc.

  4. Kết cấu chặt chẽ

    • Mở đầu giới thiệu nhân vật, tiếp đến là biến cố, rồi xung đột, giải quyết và kết thúc.

    • Trình tự rõ ràng, mạch kể hấp dẫn, giữ nhịp truyện liền mạch từ trần thế xuống âm phủ.

d. Đánh giá

Tản Viên Từ Phán Sự Lục không chỉ là một truyện truyền kỳ hấp dẫn, mà còn là bản tuyên ngôn mạnh mẽ về công lý. Tác phẩm gửi gắm quan niệm đạo đức của thời đại: cái thiện cần có dũng khí để đối đầu với cái ác, và chính nghĩa sẽ chiến thắng. Đồng thời, tác phẩm thể hiện niềm tự hào về văn hóa dân tộc, niềm tin vào sự bảo hộ của thần linh chính trực như Tản Viên Sơn Thánh.

3. Kết bài

Nguyễn Dữ đã thành công khi tạo nên một câu chuyện vừa ly kỳ, vừa thấm đẫm tinh thần chính nghĩa. Tản Viên Từ Phán Sự Lục vượt khỏi giới hạn của một câu chuyện ma quỷ để trở thành bài ca ca ngợi khí phách con người Việt Nam: dám nghĩ, dám làm, dám đấu tranh. Đến hôm nay, câu chuyện vẫn vang vọng như một lời nhắc nhở: trước cái ác, điều đáng sợ nhất không phải là sức mạnh của nó, mà là sự im lặng và thỏa hiệp của con người.

Bài văn nghị luận Phân tích và đánh giá truyện “Tản Viên Từ Phán Sự Lục” (Chuyện chức phán sự đền Tản Viên) của Nguyễn Dữ, Ngữ văn lớp 10, tập 1

Soạn bài: Thiên Di

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

BẢNG TỬ VI SỐ MỆNH TỪ NĂM 1955 ĐẾN 1985

🧧  BẢNG TỬ VI SỐ MỆNH – CÓ LINH VẬT – TỪ NĂM 1955 ĐẾN 1985 (CHUẨN GIẢI NGHĨA) 🐾 Linh Vật STT Tử Vi Con Giáp Cụ Thể Mệnh Ngũ Hành 🐐 Dê 1 Tử Vi Tuổi Ất Mùi Sinh năm 1955 Mạng SA TRUNG KIM (vàng trong cát) 🐒 Khỉ 2 Tử Vi Tuổi Bính Thân Sinh năm 1956 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐔 Gà 3 Tử Vi Tuổi Đinh Dậu Sinh năm 1957 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐶 Chó 4 Tử Vi Tuổi Mậu Tuất Sinh năm 1958 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐷 Heo 5 Tử Vi Tuổi Kỷ Hợi Sinh năm 1959 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐭 Chuột 6 Tử Vi Tuổi Canh Tý Sinh năm 1960 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐮 Trâu 7 Tử Vi Tuổi Tân Sửu Sinh năm 1961 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐯 Hổ 8 Tử Vi Tuổi Nhâm Dần Sinh năm 1962 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐱 Mèo 9 Tử Vi Tuổi Quý Mão Sinh năm 1963 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐉 Rồng 10 Tử Vi Tuổi Giáp Thìn Sinh năm 1964 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐍 Rắn 11 Tử Vi Tuổi Ất Tỵ Sinh năm 1965 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐎 Ngựa 12 Tử Vi Tuổ...
Xem thêm »

Bảng Tử Vi Số Mệnh từ năm 1955 đến 2000

🧧 BẢNG TỬ VI SỐ MỆNH – CÓ LINH VẬT – TỪ NĂM 1955 ĐẾN 1990 🐾 Linh Vật STT Tử Vi Con Giáp Cụ Thể Mệnh Ngũ Hành 🐐 Dê 1 Tử Vi Tuổi Ất Mùi 1955 Mạng SA TRUNG KIM (vàng trong cát) 🐒 Khỉ 2 Tử Vi Tuổi Bính Thân 1956 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐔 Gà 3 Tử Vi Tuổi Đinh Dậu 1957 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐶 Chó 4 Tử Vi Tuổi Mậu Tuất 1958 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐷 Heo 5 Tử Vi Tuổi Kỷ Hợi 1959 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐭 Chuột 6 Tử Vi Tuổi Canh Tý 1960 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐮 Trâu 7 Tử Vi Tuổi Tân Sửu 1961 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐯 Hổ 8 Tử Vi Tuổi Nhâm Dần 1962 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐱 Mèo 9 Tử Vi Tuổi Quý Mão 1963 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐉 Rồng 10 Tử Vi Tuổi Giáp Thìn 1964 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐍 Rắn 11 Tử Vi Tuổi Ất Tỵ 1965 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐎 Ngựa 12 Tử Vi Tuổi Bính Ngọ 1966 Mạng THIÊN HÀ THỦY (nước sông trời) 🐐 Dê 13 Tử Vi Tuổi Đinh Mùi 1967 Mạng THIÊN HÀ THỦY (nước sông trời) ...
Xem thêm »

Soạn bài “Nỗi buồn chiến tranh” – Bảo Ninh

Hình ảnh
Soạn bài  “Nỗi buồn chiến tranh” – Bảo Ninh I. Mở bài Giới thiệu tác giả và tác phẩm : Bảo Ninh (tên khai sinh Hoàng Ấu Phương, sinh năm 1952, quê Quảng Bình) là nhà văn nổi bật của văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới. Ông từng là lính bộ binh trong chiến tranh chống Mỹ, trực tiếp trải qua nhiều mất mát, đau thương, và những trải nghiệm đó đã trở thành chất liệu cho sáng tác. “Nỗi buồn chiến tranh” là tiểu thuyết xuất bản năm 1991, gây tiếng vang lớn bởi cách nhìn mới mẻ, chân thực và sâu sắc về chiến tranh, khác hẳn lối viết lý tưởng hóa trước đây. Giới thiệu trích đoạn : Đoạn trích trong sách giáo khoa tập trung khắc họa nhân vật Kiên – người lính trở về sau chiến tranh, sống trong vòng xoáy của ký ức, nỗi ám ảnh và sự day dứt không nguôi. Dẫn dắt vấn đề : Tác phẩm không chỉ kể câu chuyện cá nhân, mà còn mở ra những suy ngẫm rộng lớn về thân phận con người, về hậu quả của chiến tranh và giá trị của hòa bình. II. Thân bài 1. Nội dung và chủ đề chính Khái niệm “nỗi b...
Xem thêm »

Phân tích “Nỗi buồn chiến tranh” – Trích, Bảo Ninh

Hình ảnh
Phân tích “Nỗi buồn chiến tranh” – Trích, Bảo Ninh Mở bài Chiến tranh luôn để lại những dấu ấn sâu đậm trong văn học Việt Nam, đặc biệt là giai đoạn sau 1975 – khi đất nước hòa bình nhưng những vết thương lòng của con người vẫn chưa kịp liền sẹo. Nếu như trước đây, hình ảnh người lính thường được khắc họa qua lăng kính lãng mạn, hào hùng, thì đến thời kỳ đổi mới, nhiều tác giả đã mạnh dạn tiếp cận chiến tranh từ góc nhìn bi kịch, đời thường, nhấn mạnh những tổn thương mà nó gây ra. Bảo Ninh – một cựu binh từng trực tiếp tham gia chiến trường – đã mang đến cho văn học một tiếng nói mới mẻ và chân thực qua tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” . Trích đoạn trong SGK Ngữ văn 12, tập 1 không chỉ là một bức tranh hiện thực mà còn là một bản độc tấu đầy ám ảnh về ký ức, nỗi đau và thân phận con người sau chiến tranh. Thân bài 1. Tác giả và tác phẩm Bảo Ninh (Hoàng Ấu Phương) sinh năm 1952 tại Quảng Bình, từng là lính bộ binh trong chiến tranh chống Mỹ. Những trải nghiệm sinh tử ấy trở thà...
Xem thêm »

Phân tích tình cảm của nhân vật “tôi” trong Bầy chim chìa vôi - Nguyễn Quang Thiều

Hình ảnh
Phân tích tình cảm của nhân vật “tôi” trong Bầy chim chìa vôi Nguyễn Quang Thiều là một trong những nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, nổi bật với giọng văn giàu cảm xúc, đậm chất trữ tình và luôn gắn bó với những kỷ niệm làng quê. Tác phẩm Bầy chim chìa vôi là một minh chứng rõ rệt cho điều đó. Qua hình ảnh bầy chim gắn bó với những buổi chiều tuổi thơ, nhà văn đã khắc họa chân dung một cái “tôi” giàu yêu thương, nhạy cảm và đầy hoài niệm. Trước hết, nhân vật “tôi” hiện lên với tình yêu tuổi thơ trong sáng và gắn bó sâu nặng với thiên nhiên . Bầy chim chìa vôi trong truyện không chỉ là một loài chim bình dị nơi làng quê mà đã trở thành bạn đồng hành thân thiết của tuổi thơ nhân vật. Chúng xuất hiện cùng những buổi chiều mênh mang, trong tiếng gọi tha thiết của đồng nội, trong khung cảnh yên ả của làng quê. Khi quan sát bầy chim, nhân vật “tôi” không chỉ thấy những cánh chim bay mà còn thấy cả nhịp sống của quê hương, hơi thở của đất trời. Điều đó cho thấy một...
Xem thêm »

Bài văn Phân tích đoạn trích “Xuân Tóc Đỏ cứu quốc” – trích Số đỏ của Vũ Trọng Phụng

Hình ảnh
Phân tích đoạn trích “Xuân Tóc Đỏ cứu quốc” – trích Số đỏ của Vũ Trọng Phụng Trong nền văn học hiện thực phê phán giai đoạn 1930 – 1945, Vũ Trọng Phụng được mệnh danh là “ông vua phóng sự đất Bắc” với giọng văn trào phúng sắc sảo, lột tả bản chất giả dối và lố bịch của xã hội đương thời. Số đỏ – kiệt tác của ông – là bức tranh biếm họa toàn cảnh xã hội tư sản thành thị Việt Nam thời thuộc địa. Trong đó, đoạn trích “Xuân Tóc Đỏ cứu quốc” là một trong những chương đặc sắc nhất, kết tinh tài năng trào phúng bậc thầy của nhà văn, đồng thời bộc lộ rõ giá trị hiện thực và ý nghĩa phê phán sâu sắc. Đoạn trích xuất hiện ở phần cuối tác phẩm, khi nhân vật chính Xuân Tóc Đỏ – từ một kẻ mồ côi, lang thang, sống bằng nghề lừa đảo – đã liên tiếp gặp những tình huống may mắn, được giới thượng lưu săn đón và tôn vinh. Trong một lần tình cờ, Xuân gây ra cái chết của tên mật thám Tây Xanh. Đúng vào lúc phong trào “cứu quốc” đang rầm rộ, sự kiện ấy lập tức được báo chí và giới “quý tộc” Âu hóa thổi...
Xem thêm »

Hệ Thống Các Trường Đại Học Tại Huế - Trung Tâm Giáo Dục Lớn Nhất Miền Trung

Hình ảnh
HỆ THỐNG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TẠI HUẾ – TRUNG TÂM GIÁO DỤC LỚN NHẤT MIỀN TRUNG Huế không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp cổ kính của kinh thành, những di sản văn hóa thế giới hay dòng sông Hương thơ mộng, mà còn là một trung tâm giáo dục – đào tạo hàng đầu của cả nước. Trong đó, Đại học Huế đóng vai trò là “đầu tàu” trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực miền Trung – Tây Nguyên và cả nước. 1. Đại học Huế – Hệ thống đại học vùng đa ngành Được thành lập từ năm 1957, Đại học Huế hiện là một hệ thống đại học vùng đa ngành, gồm nhiều trường thành viên, khoa trực thuộc và đơn vị nghiên cứu. Với phương châm “Đào tạo – Nghiên cứu – Phục vụ cộng đồng”, Đại học Huế luôn nằm trong nhóm những cơ sở giáo dục hàng đầu Việt Nam, nhiều năm liền được xếp hạng cao trong các bảng xếp hạng đại học châu Á. Địa chỉ trụ sở chính: Số 03 Lê Lợi, phường Vĩnh Ninh, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. 2. Các trường thành viên Trường Đại học Khoa học Đào tạo các ngành khoa học tự nhiên, xã ...
Xem thêm »

Thực Hành Tiếng Việt: Con người đã làm gì với tự nhiên?

Hình ảnh
Con người đã làm gì với tự nhiên? Tự nhiên là cái nôi của sự sống, là người mẹ bao dung nuôi dưỡng mọi loài trên Trái Đất. Từ thuở sơ khai, con người đã hòa mình vào thiên nhiên, dựa vào rừng để lấy gỗ, nhờ sông để lấy nước, nhờ đất đai để canh tác, nhờ bầu khí quyển để hít thở và tồn tại. Nhưng trớ trêu thay, khi khoa học – kỹ thuật phát triển, con người không chỉ biết khai thác mà còn bắt đầu “bóc lột” thiên nhiên đến kiệt quệ. Câu hỏi “Con người đã làm gì với tự nhiên?” không chỉ là một sự truy vấn mang tính đạo đức, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho thực tại đầy đáng lo ngại hôm nay. Trước hết, con người đã khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách ồ ạt, thiếu kiểm soát. Những cánh rừng nguyên sinh bị chặt trụi để lấy gỗ và mở rộng đất canh tác, dẫn tới xói mòn đất, mất cân bằng sinh thái. Nguồn khoáng sản bị đào bới liên tục, nhiều nơi biến thành những hố sâu, đồi trọc, hoang mạc. Dòng sông – mạch máu của sự sống – bị chặn dòng, bị hút cạn hoặc bị ô nhiễm nặng nề vì nước thải ...
Xem thêm »

Di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám: Ngôi trường đại học đầu tiên của Việt Nam có gì?

Hình ảnh
Di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám: Ngôi trường đại học đầu tiên của Việt Nam có gì? Giới thiệu Trong kho tàng di sản văn hóa của dân tộc Việt Nam, có một công trình vừa mang giá trị lịch sử lâu đời, vừa là biểu tượng bất diệt của truyền thống hiếu học: Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Nằm giữa lòng Hà Nội ngàn năm văn hiến, nơi đây không chỉ được biết đến là “quốc tử giám” – ngôi trường đại học đầu tiên của Việt Nam – mà còn là một quần thể kiến trúc cổ kính, gắn liền với những câu chuyện về khoa cử, hiền tài và nền giáo dục Nho học của đất nước. Vậy di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám có gì đặc biệt mà hàng thế kỷ qua vẫn thu hút bao thế hệ học giả, học sinh và du khách khắp nơi tìm đến? Lịch sử hình thành – dấu mốc của nền giáo dục Việt Nam Văn Miếu được xây dựng vào năm 1070 dưới triều vua Lý Thánh Tông, ban đầu là nơi thờ Khổng Tử và các bậc hiền triết của Nho giáo. Sáu năm sau, năm 1076, vua Lý Nhân Tông cho thành lập Quốc Tử Giám ngay bên cạnh Văn Miếu. Đây được coi là trường đại học đầu t...
Xem thêm »