Phân tích hình ảnh vua Quang Trung trong đoạn trích Quang Trung đại phá Quân Thanh

Phân tích hình ảnh vua Quang Trung trong đoạn trích Quang Trung đại phá Quân Thanh

(Trích, Hoàng Lê nhất thống chí – Ngô gia văn phái)

Lịch sử dân tộc Việt Nam đã trải qua biết bao cuộc chiến chống ngoại xâm oanh liệt, để lại những chiến công hiển hách và hình tượng những vị anh hùng bất tử. Trong số đó, vua Quang Trung – Nguyễn Huệ là một trong những nhân vật kiệt xuất, không chỉ bởi chiến thắng lẫy lừng chống quân Thanh đầu xuân Kỉ Dậu (1789), mà còn bởi tài năng, bản lĩnh và tấm lòng vì dân, vì nước. Đoạn trích Quang Trung đại phá Quân Thanh (trích Hoàng Lê nhất thống chí của Ngô gia văn phái) đã tái hiện thành công hình ảnh người anh hùng ấy với những phẩm chất sáng ngời.

Trước hết, vua Quang Trung hiện lên là một con người có tinh thần yêu nước sâu sắc và quyết đoán phi thường. Khi nghe tin quân Thanh đem 29 vạn quân sang xâm lược, ông không hề nao núng. Ngược lại, Nguyễn Huệ lập tức lên ngôi Hoàng đế, lấy niên hiệu Quang Trung để củng cố lòng dân, tập hợp tướng sĩ, khẳng định quyết tâm đánh giặc. Quyết định ấy thể hiện ý thức trách nhiệm cao cả của một vị minh quân, biết đặt lợi ích dân tộc lên trên hết. Lời dụ quân của ông chứa chan niềm tự hào dân tộc và ý chí kiên cường: “Đánh cho để dài tóc, đánh cho để đen răng; đánh cho nó chích luân bất phản, đánh cho nó phiến giáp bất hoàn...” – những câu văn mạnh mẽ, dõng dạc như lời thề quyết tử, truyền ngọn lửa chiến đấu cho toàn quân.

Không chỉ quyết đoán, Quang Trung còn được khắc họa là vị tướng có tài thao lược lỗi lạc. Ông đã đề ra kế hoạch hành quân thần tốc: từ Phú Xuân ra Bắc chỉ trong vòng mười ngày – một tốc độ hành quân mà lịch sử ghi nhận là “như vũ bão”. Đây là minh chứng cho tài tổ chức, chỉ huy và sức mạnh tinh thần mà Quang Trung truyền cho binh sĩ. Hành quân nhanh chưa đủ, ông còn biết cách nắm bắt thời cơ, chia quân tấn công vào những nơi trọng yếu, tạo yếu tố bất ngờ khiến quân Thanh trở tay không kịp. Đặc biệt, trong trận Ngọc Hồi – Đống Đa, dưới sự chỉ huy của Quang Trung, quân Tây Sơn đã sử dụng những đòn đánh quyết liệt, phá tan đồn lũy kiên cố của giặc, khiến đạo quân xâm lược đông đảo phải tan rã.

Bên cạnh tài năng, hình ảnh Quang Trung trong đoạn trích còn toát lên khí phách oai hùng và tầm vóc của một anh hùng dân tộc. Ông không chỉ là một vị tướng cầm quân nơi trận mạc mà còn là một vị vua mang phong thái lẫm liệt, quyết đoán. Khi tiến vào Thăng Long, Quang Trung hiện lên như người chủ của non sông, biểu tượng cho sức mạnh và niềm kiêu hãnh của dân tộc Việt Nam. Hình ảnh ấy đối lập hẳn với cảnh hỗn loạn, thảm hại của quân Thanh và sự nhục nhã, hèn nhát của vua Lê Chiêu Thống. Qua đó, ta càng thấy rõ hơn tầm vóc lớn lao của vị anh hùng áo vải – người đã trở thành niềm tin, niềm tự hào của muôn dân.

Về nghệ thuật, tác giả Hoàng Lê nhất thống chí đã khắc họa hình tượng Quang Trung bằng bút pháp giàu tính sử thi: ngôn ngữ trang trọng, giọng văn hùng tráng, miêu tả sự kiện dồn dập, tạo nên khí thế chiến thắng rực rỡ. Hình ảnh Quang Trung không phải chỉ là một nhân vật lịch sử cụ thể, mà còn mang dáng dấp của một anh hùng huyền thoại, tiêu biểu cho sức mạnh chính nghĩa và ý chí bất khuất của dân tộc.

Có thể nói, qua đoạn trích Quang Trung đại phá Quân Thanh, vua Quang Trung – Nguyễn Huệ hiện lên như một nhân vật vĩ đại với những phẩm chất cao quý: yêu nước, quyết đoán, mưu lược, tài năng quân sự kiệt xuất, khí phách anh hùng. Hình ảnh ấy không chỉ khắc sâu trong văn học mà còn trường tồn trong lịch sử dân tộc. Đọc tác phẩm, chúng ta càng thêm tự hào về truyền thống chống giặc ngoại xâm và càng ý thức hơn trách nhiệm của thế hệ hôm nay trong việc giữ gìn và phát huy tinh thần quật cường ấy để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phân tích hình ảnh vua Quang Trung trong đoạn trích Quang Trung đại phá Quân Thanh - (Trích, Hoàng Lê nhất thống chí – Ngô gia văn phái), Ngữ văn lớp 8, tập 1

Soạn bài: Thiên Di