Soạn bài: Tê-dê (trích Thần thoại Hi Lạp – Edith Hamilton)

Soạn bài: Tê-dê (trích Thần thoại Hi Lạp – Edith Hamilton)

I. Tìm hiểu chung

  1. Tác giả Edith Hamilton (1867 – 1963)

  • Edith Hamilton là một nữ học giả người Mỹ, nổi tiếng với các công trình nghiên cứu và biên soạn về văn minh cổ đại Hi Lạp và La Mã.

  • Bà có lối kể chuyện giản dị, hấp dẫn, giúp những huyền thoại xa xưa trở nên gần gũi, dễ hiểu với bạn đọc hiện đại.

  • Tác phẩm tiêu biểu: Thần thoại Hy Lạp (Mythology, 1942), trong đó có phần trích Tê-dê.

  1. Tác phẩm – vị trí đoạn trích

  • Thần thoại Hy Lạp là tập hợp các câu chuyện thần thoại về các vị thần và anh hùng trong văn hóa Hi Lạp cổ đại.

  • Tê-dê kể lại hành trình, chiến công và phẩm chất của người anh hùng Tê-dê – một trong những nhân vật anh hùng tiêu biểu của thời đại anh hùng Hy Lạp.

  • Đoạn trích trong SGK tập trung miêu tả cuộc đời, những chiến công và tính cách cao đẹp của Tê-dê.

  1. Thể loại

  • Thần thoại – loại hình tự sự dân gian, phản ánh quan niệm của người xưa về nguồn gốc vũ trụ, sự hình thành các hiện tượng tự nhiên, xã hội và khát vọng của con người.

II. Đọc – hiểu văn bản

  1. Tóm tắt nội dung

  • Tê-dê là con của vua Aegeus xứ Athena, mẹ là công chúa xứ Troezen. Khi đến tuổi trưởng thành, Tê-dê quyết định lên đường tìm cha.

  • Trên hành trình đi bộ về Athena, chàng đã tiêu diệt nhiều kẻ độc ác, giải thoát cho dân lành.

  • Về tới Athena, Tê-dê tham gia giết quái vật Minotaur trong mê cung ở đảo Crete, giải thoát cho Athens khỏi cảnh phải nộp mạng người hàng năm.

  • Chàng còn tham gia nhiều chiến công khác, trở thành biểu tượng của công lí, lòng quả cảm và tình yêu thương dân chúng.

  1. Hình tượng nhân vật Tê-dê
    a. Lý tưởng và khát vọng

  • Tê-dê chọn đi bộ thay vì đi đường biển (dù nguy hiểm) để chứng tỏ sức mạnh và thực hiện sứ mệnh trừ gian diệt ác.

  • Đây là lựa chọn thể hiện khát vọng khẳng định bản thân, muốn gánh vác trách nhiệm với cộng đồng.

b. Sức mạnh và lòng dũng cảm

  • Trên đường về Athens, chàng trừng trị hàng loạt kẻ ác nổi tiếng như: Sinis, Procrustes…

  • Đỉnh cao chiến công: hạ gục quái vật Minotaur trong mê cung – kẻ gieo rắc nỗi kinh hoàng cho Athens.

c. Trí tuệ và bản lĩnh

  • Không chỉ dựa vào sức mạnh, Tê-dê còn dùng trí thông minh: nhờ Ariadne trao cho cuộn chỉ để thoát khỏi mê cung.

  • Nhân vật hiện lên vừa mạnh mẽ, vừa mưu trí – mẫu hình anh hùng toàn diện.

d. Tinh thần vì dân, ý thức công bằng

  • Mọi chiến công của Tê-dê đều gắn liền với lợi ích cộng đồng: trừ gian, cứu dân, giải thoát Athens khỏi sự cống nạp phi lí.

  • Chàng trở thành biểu tượng công lí, khác với các anh hùng chỉ lo khẳng định sức mạnh cá nhân.

  1. Ý nghĩa hình tượng Tê-dê

  • Tượng trưng cho công lí, chính nghĩa và khát vọng giải phóng con người.

  • Thể hiện ước mơ của nhân dân Hi Lạp cổ đại về một vị anh hùng trí dũng song toàn, biết hi sinh cho cộng đồng.

  • So với các anh hùng như Hê-ra-clét (chủ yếu thể hiện sức mạnh), Tê-dê tiêu biểu cho lí trí, trí tuệ, và công bằng – một bước tiến trong quan niệm nghệ thuật về con người của thần thoại Hi Lạp.

III. Nghệ thuật

  • Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, nhiều chi tiết kịch tính, giàu trí tưởng tượng.

  • Hình tượng nhân vật được xây dựng vừa mang yếu tố kì ảo, vừa gần gũi, dễ khơi gợi cảm hứng ngưỡng mộ.

  • Sử dụng đối lập giữa cái ác – cái thiện, quái vật – anh hùng để làm nổi bật phẩm chất nhân vật chính.

IV. Giá trị văn bản

  1. Giá trị nội dung

  • Ca ngợi người anh hùng Tê-dê – biểu tượng của công lí, trí tuệ và sức mạnh, đồng thời khẳng định ước mơ của người Hi Lạp cổ đại về một xã hội công bằng, nhân đạo.

  • Phản ánh tinh thần nhân văn, đề cao sức mạnh và khả năng sáng tạo của con người.

  1. Giá trị nghệ thuật

  • Cách kể chuyện sinh động, nhiều tình tiết hấp dẫn.

  • Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình, khắc họa anh hùng qua thử thách.

V. Trả lời câu hỏi SGK

  1. Những chiến công của Tê-dê phản ánh phẩm chất gì?

  • Thể hiện sức mạnh phi thường, trí thông minh, lòng dũng cảm.

  • Quan trọng hơn: phản ánh ý thức công bằng, khát vọng vì dân, tinh thần trách nhiệm của một vị anh hùng.

  1. Điểm mới mẻ của Tê-dê so với các anh hùng trước đó?

  • Hê-ra-clét thiên về sức mạnh cá nhân, Tê-dê thiên về lí trí, sự công bằng và trách nhiệm xã hội.

  • Hình tượng Tê-dê đánh dấu bước phát triển từ khát vọng “người hùng phi thường” sang khát vọng về “người hùng chính nghĩa”.

  1. Ý nghĩa của thần thoại Tê-dê với đời sống tinh thần người Hi Lạp cổ đại

  • Là câu chuyện ngợi ca công lí và khẳng định trí tuệ con người có thể chiến thắng quái vật, bạo lực, cái ác.

  • Gieo niềm tin, khát vọng về một xã hội tốt đẹp, công bằng.

VI. Tổng kết

  • Văn bản Tê-dê tái hiện hình tượng anh hùng tiêu biểu của thần thoại Hi Lạp, mang những phẩm chất lí tưởng: mạnh mẽ, mưu trí, công bằng, vì dân.

  • Tác phẩm không chỉ là câu chuyện thần thoại hấp dẫn mà còn phản ánh quan niệm tiến bộ của người Hi Lạp về vai trò của con người trong việc kiến tạo xã hội văn minh.

Soạn bài: Tê-dê (trích Thần thoại Hi Lạp – Edith Hamilton), Ngữ Văn Lớp 10, tập 1
GV. Thiên Di

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

BẢNG TỬ VI SỐ MỆNH TỪ NĂM 1955 ĐẾN 1985

🧧  BẢNG TỬ VI SỐ MỆNH – CÓ LINH VẬT – TỪ NĂM 1955 ĐẾN 1985 (CHUẨN GIẢI NGHĨA) 🐾 Linh Vật STT Tử Vi Con Giáp Cụ Thể Mệnh Ngũ Hành 🐐 Dê 1 Tử Vi Tuổi Ất Mùi Sinh năm 1955 Mạng SA TRUNG KIM (vàng trong cát) 🐒 Khỉ 2 Tử Vi Tuổi Bính Thân Sinh năm 1956 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐔 Gà 3 Tử Vi Tuổi Đinh Dậu Sinh năm 1957 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐶 Chó 4 Tử Vi Tuổi Mậu Tuất Sinh năm 1958 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐷 Heo 5 Tử Vi Tuổi Kỷ Hợi Sinh năm 1959 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐭 Chuột 6 Tử Vi Tuổi Canh Tý Sinh năm 1960 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐮 Trâu 7 Tử Vi Tuổi Tân Sửu Sinh năm 1961 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐯 Hổ 8 Tử Vi Tuổi Nhâm Dần Sinh năm 1962 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐱 Mèo 9 Tử Vi Tuổi Quý Mão Sinh năm 1963 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐉 Rồng 10 Tử Vi Tuổi Giáp Thìn Sinh năm 1964 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐍 Rắn 11 Tử Vi Tuổi Ất Tỵ Sinh năm 1965 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐎 Ngựa 12 Tử Vi Tuổ...
Xem thêm »

Bảng Tử Vi Số Mệnh từ năm 1955 đến 2000

🧧 BẢNG TỬ VI SỐ MỆNH – CÓ LINH VẬT – TỪ NĂM 1955 ĐẾN 1990 🐾 Linh Vật STT Tử Vi Con Giáp Cụ Thể Mệnh Ngũ Hành 🐐 Dê 1 Tử Vi Tuổi Ất Mùi 1955 Mạng SA TRUNG KIM (vàng trong cát) 🐒 Khỉ 2 Tử Vi Tuổi Bính Thân 1956 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐔 Gà 3 Tử Vi Tuổi Đinh Dậu 1957 Mạng SƠN HẠ HỎA (lửa dưới núi) 🐶 Chó 4 Tử Vi Tuổi Mậu Tuất 1958 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐷 Heo 5 Tử Vi Tuổi Kỷ Hợi 1959 Mạng BÌNH ĐỊA MỘC (cây mọc đất bằng) 🐭 Chuột 6 Tử Vi Tuổi Canh Tý 1960 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐮 Trâu 7 Tử Vi Tuổi Tân Sửu 1961 Mạng BÍCH THƯỢNG THỔ (đất trên vách) 🐯 Hổ 8 Tử Vi Tuổi Nhâm Dần 1962 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐱 Mèo 9 Tử Vi Tuổi Quý Mão 1963 Mạng KIM BẠCH KIM (vàng pha bạc) 🐉 Rồng 10 Tử Vi Tuổi Giáp Thìn 1964 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐍 Rắn 11 Tử Vi Tuổi Ất Tỵ 1965 Mạng PHÚC ĐĂNG HỎA (lửa đèn dầu) 🐎 Ngựa 12 Tử Vi Tuổi Bính Ngọ 1966 Mạng THIÊN HÀ THỦY (nước sông trời) 🐐 Dê 13 Tử Vi Tuổi Đinh Mùi 1967 Mạng THIÊN HÀ THỦY (nước sông trời) ...
Xem thêm »

Thực Hành Tiếng Việt: Con người đã làm gì với tự nhiên?

Hình ảnh
Con người đã làm gì với tự nhiên? Tự nhiên là cái nôi của sự sống, là người mẹ bao dung nuôi dưỡng mọi loài trên Trái Đất. Từ thuở sơ khai, con người đã hòa mình vào thiên nhiên, dựa vào rừng để lấy gỗ, nhờ sông để lấy nước, nhờ đất đai để canh tác, nhờ bầu khí quyển để hít thở và tồn tại. Nhưng trớ trêu thay, khi khoa học – kỹ thuật phát triển, con người không chỉ biết khai thác mà còn bắt đầu “bóc lột” thiên nhiên đến kiệt quệ. Câu hỏi “Con người đã làm gì với tự nhiên?” không chỉ là một sự truy vấn mang tính đạo đức, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho thực tại đầy đáng lo ngại hôm nay. Trước hết, con người đã khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách ồ ạt, thiếu kiểm soát. Những cánh rừng nguyên sinh bị chặt trụi để lấy gỗ và mở rộng đất canh tác, dẫn tới xói mòn đất, mất cân bằng sinh thái. Nguồn khoáng sản bị đào bới liên tục, nhiều nơi biến thành những hố sâu, đồi trọc, hoang mạc. Dòng sông – mạch máu của sự sống – bị chặn dòng, bị hút cạn hoặc bị ô nhiễm nặng nề vì nước thải ...
Xem thêm »

Bài thơ: Bắt nạt - Nguyễn Thế Hoàng Linh - Ngữ Văn Lớp 6, Tập 1

Hình ảnh
Bắt nạt Nguyễn Thế Hoàng Linh 💫💫💫💫💫💫 Bắt nạt là xấu lắm Đừng bắt nạt, bạn ơi Bất cứ ai trên đời Đều không cần bắt nạt 💫💫💫💫💫💫 Tại sao không học hát Nhảy híp-hóp cho hay? Thời gian trong một ngày Đâu để dành bắt nạt 💫💫💫💫💫💫 Sao không ăn mù tạt Đối diện thử thách đi? Thử kẻ yếu làm gì Sao không trêu mù tạt? 💫💫💫💫💫💫 Những bạn nào nhút nhát Thì là giống thỏ non Trông đáng yêu đấy chứ Sao không yêu, lại còn…? 💫💫💫💫💫💫 Đừng bắt nạt người lớn Đừng bắt nạt trẻ con Đừng bắt nạt nước khác Trên khắp trái đất tròn 💫💫💫💫💫💫 Đừng bắt nạt mèo, chó Đừng bắt nạt trái cây Đừng bắt nạt ai cả Vì bắt nạt dễ lây 💫💫💫💫💫💫 Bạn nào bắt nạt bạn Cứ đưa bài thơ này Bảo nếu cần bắt nạt Thì đến gặp tớ ngay 💫💫💫💫💫💫 Cứ đến bắt nạt tớ Bị bắt nạt quen rồi Vẫn không thích bắt nạt Vì bắt nạt rất hôi! (Nguyễn Thế Hoàng Linh, Ra vường nhặt nắng, NXB Thế giới, Hà Nội, 2017, tr.24-25) Cảm nhận về bài thơ Bắt nạt của Nguyễn Thế Hoàng Linh Trong cuộc sống hôm nay, hiện tượng bắt nạt – ...
Xem thêm »

Truyện cổ tích: Sơn Tinh – Thủy Tinh

Hình ảnh
Truyện cổ tích: Sơn Tinh – Thủy Tinh Ngày xưa, đời Hùng Vương thứ mười tám, nhà vua có một người con gái tên là Mỵ Nương , dung nhan tuyệt đẹp, người người đều ngưỡng mộ. Khi nàng đến tuổi lấy chồng, vua cha muốn kén cho con một bậc phò mã xứng đáng. Nhà vua truyền lệnh cho các nơi đem lễ vật đến cầu hôn. Trong số nhiều chàng trai, nổi bật hơn cả là hai vị thần: Sơn Tinh và Thủy Tinh . Sơn Tinh là chúa vùng núi Tản Viên, có phép dời non, lấp biển, hô mưa, gọi gió, khiến cây cối nở hoa, thú rừng kéo về. Thủy Tinh là thần cai quản vùng nước, có phép hô mưa, gọi gió, làm cho biển dậy sóng, sông ngòi cuồn cuộn. Hai vị thần cùng một lúc đến cầu hôn Mỵ Nương. Vua Hùng lấy làm khó xử, không biết chọn ai. Cuối cùng, nhà vua bèn định ra lệ rằng: “Ngày mai, ai đem sính lễ đến trước thì ta gả con gái cho người ấy.” Lễ vật vua nêu ra gồm: một trăm ván cơm nếp, một trăm con bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao – tất cả đều là những thứ quý hiếm, chẳng dễ tìm t...
Xem thêm »

Thực hành Tiếng Việt - Vấn đề khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên phục vụ sản xuất ở địa phương em – Thành phố Hà Nội

Hình ảnh
Thực hành Tiếng Việt - Vấn đề khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên phục vụ sản xuất ở địa phương em – Thành phố Hà Nội Hà Nội – trái tim của cả nước, không chỉ là trung tâm chính trị, văn hóa, giáo dục mà còn là một địa phương có quá trình phát triển sản xuất lâu đời. Trong tiến trình phát triển đó, việc khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên để phục vụ sản xuất giữ một vai trò vô cùng quan trọng. Đây không chỉ là vấn đề kinh tế, mà còn liên quan trực tiếp đến đời sống xã hội và sự phát triển bền vững của Thủ đô. Trước hết, cần thấy rằng Hà Nội tuy không giàu tài nguyên khoáng sản như các tỉnh miền núi phía Bắc, nhưng lại có nhiều lợi thế khác về tài nguyên thiên nhiên. Đồng bằng rộng lớn ven sông Hồng, đất đai phù sa màu mỡ là điều kiện thuận lợi để phát triển nông nghiệp, đặc biệt là trồng lúa, rau màu, hoa, cây cảnh và cây ăn quả. Các làng nghề truyền thống như gốm Bát Tràng, lụa Vạn Phúc, mây tre đan Phú Vinh… cũng dựa trên nguồn nguyên liệu tự nhiên sẵn có. Ngoài ra...
Xem thêm »

Thực Hành Tiếng Việt - Vấn đề khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên phục vụ sản xuất ở địa phương em – Lai Châu

Hình ảnh
Bài văn thực hành tiếng Việt -  Vấn đề khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên phục vụ sản xuất ở địa phương em - Lai Châu Mở bài Lai Châu – miền đất biên cương của Tổ quốc – được thiên nhiên ưu đãi nhiều tiềm năng phong phú. Đất đai rộng lớn, núi rừng bạt ngàn, sông suối dồi dào, khoáng sản đa dạng… tất cả đã và đang góp phần to lớn cho sản xuất và phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là: làm thế nào để khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lý, vừa phục vụ đời sống, vừa bảo vệ môi trường bền vững cho mai sau? Thân bài 1. Các loại tài nguyên thiên nhiên ở Lai Châu Đất đai màu mỡ, thuận lợi cho trồng lúa nước ở thung lũng, lúa nương và ngô trên sườn núi. Đặc sản như chè Tân Uyên, gạo Séng Cù, cao su Phong Thổ. Rừng giàu tiềm năng, có gỗ quý, tre nứa, song mây, nhiều loài động – thực vật quý hiếm, đặc biệt là dược liệu. Sông suối dày đặc, nhất là sông Đà, Nậm Na, tạo nguồn thủy năng dồi dào cho các nhà máy thủy điện lớn. Khoá...
Xem thêm »

🥗 Phương pháp giảm cân bằng chế độ ăn uống không đường: Bí quyết lấy lại vóc dáng bền vững

Hình ảnh
 Trong xã hội hiện đại, việc giảm cân không chỉ dừng lại ở khía cạnh thẩm mỹ mà còn liên quan chặt chẽ đến sức khỏe. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, đường tinh luyện là “thủ phạm thầm lặng” gây ra tăng cân, béo phì, tiểu đường, tim mạch và nhiều bệnh lý nguy hiểm khác. Chính vì thế, chế độ ăn uống không đường đang trở thành xu hướng được nhiều người lựa chọn để giảm cân an toàn, bền vững.  Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ: Tác hại của đường đối với cân nặng và sức khỏe. Cơ chế giảm cân khi cắt bỏ đường. Thực đơn gợi ý không đường. Lưu ý quan trọng khi áp dụng để đạt hiệu quả tối ưu. 🍬 Tại sao đường lại khiến bạn tăng cân? Trước khi đi sâu vào phương pháp giảm cân không đường , hãy cùng tìm hiểu tác hại thực sự của đường đối với cơ thể . 1. Đường cung cấp năng lượng rỗng Đường (đặc biệt là đường tinh luyện) chứa nhiều calo nhưng không có giá trị dinh dưỡng . Khi nạp vào cơ thể, đường nhanh chóng làm tăng năng lượng nhưng lại không đem lại cảm gi...
Xem thêm »

Phân tích tình cảm của nhân vật “tôi” trong Bầy chim chìa vôi - Nguyễn Quang Thiều

Hình ảnh
Phân tích tình cảm của nhân vật “tôi” trong Bầy chim chìa vôi Nguyễn Quang Thiều là một trong những nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, nổi bật với giọng văn giàu cảm xúc, đậm chất trữ tình và luôn gắn bó với những kỷ niệm làng quê. Tác phẩm Bầy chim chìa vôi là một minh chứng rõ rệt cho điều đó. Qua hình ảnh bầy chim gắn bó với những buổi chiều tuổi thơ, nhà văn đã khắc họa chân dung một cái “tôi” giàu yêu thương, nhạy cảm và đầy hoài niệm. Trước hết, nhân vật “tôi” hiện lên với tình yêu tuổi thơ trong sáng và gắn bó sâu nặng với thiên nhiên . Bầy chim chìa vôi trong truyện không chỉ là một loài chim bình dị nơi làng quê mà đã trở thành bạn đồng hành thân thiết của tuổi thơ nhân vật. Chúng xuất hiện cùng những buổi chiều mênh mang, trong tiếng gọi tha thiết của đồng nội, trong khung cảnh yên ả của làng quê. Khi quan sát bầy chim, nhân vật “tôi” không chỉ thấy những cánh chim bay mà còn thấy cả nhịp sống của quê hương, hơi thở của đất trời. Điều đó cho thấy một...
Xem thêm »