Cách tính lương hưu khi nghỉ hưu sớm

 

📌 1. Khái niệm nghỉ hưu sớm

• Nghỉ hưu sớm là việc người lao động nghỉ hưởng lương hưu trước độ tuổi nghỉ hưu theo quy định của Nhà nước.

• Tuổi nghỉ hưu theo Bộ luật Lao động 2019 và Luật BHXH hiện nay được điều chỉnh tăng dần theo từng năm:

  • Lao động nam: đến năm 2028 nghỉ hưu ở 62 tuổi.

  • Lao động nữ: đến năm 2035 nghỉ hưu ở 60 tuổi.

• Như vậy, nếu bạn xin nghỉ hưu khi chưa đủ tuổi trên (dù đã đủ năm đóng BHXH) thì sẽ được coi là nghỉ hưu trước tuổi và bị giảm trừ tỷ lệ hưởng lương hưu theo luật.

---

📌 2. Điều kiện để nghỉ hưu sớm

Theo Luật BHXH 2014 (sửa đổi, bổ sung) và Nghị định 135/2020/NĐ-CP cùng các văn bản mới nhất (áp dụng từ 01/7/2025):

✅ Người lao động được nghỉ hưu sớm nếu:

1. Đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.

2. Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên (theo kết luận giám định y khoa).

3. Làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại.

4. Có đủ số năm đóng nhưng xin nghỉ sớm trước tuổi quy định (trừ các trường hợp đặc biệt không bị trừ).

⚠️ Nếu chỉ đủ năm đóng BHXH nhưng chưa đủ tuổi và cũng không thuộc diện đặc biệt, bạn không được hưởng lương hưu ngay, mà chỉ nhận BHXH một lần khi đủ điều kiện.

---

📌 3. Công thức tính lương hưu khi nghỉ hưu sớm

🔹 3.1. Tỷ lệ % hưởng lương hưu

• Đối với nữ (từ 01/7/2025):

  • Đóng 15 năm BHXH được hưởng 45% mức bình quân tiền lương.

  • Sau đó, mỗi năm đóng thêm được +2%.

  • Tối đa: 75%.

• Đối với nam:

  • Đóng 20 năm BHXH được hưởng 45%.

  • Sau đó, mỗi năm đóng thêm được +2%.

  • Tối đa: 75%.

🔹 3.2. Giảm trừ do nghỉ sớm

• Mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định bị trừ 2% lương hưu.

• Nếu nghỉ sớm dưới 6 tháng thì không trừ, nhưng từ 6 tháng trở lên sẽ tính tròn 1 năm.

👉 Ví dụ:

• Một lao động nam đủ tuổi nghỉ hưu năm 2028 là 62 tuổi. Nếu anh A nghỉ năm 2026 (khi 60 tuổi), tức là nghỉ sớm 2 năm. Khi đó:

  • Tổng % lương hưu ban đầu (theo số năm đóng BHXH) = 65%.

  • Bị giảm trừ: 2% × 2 năm = 4%.

  • Tỷ lệ cuối cùng = 65% - 4% = 61%.

---

📌 4. Cách tính mức bình quân tiền lương để làm căn cứ hưởng hưu

Tùy thuộc vào thời điểm tham gia BHXH, cách tính bình quân tiền lương sẽ khác:

• Người lao động đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định: tính bình quân toàn bộ thời gian.

• Người lao động đóng BHXH theo lương do doanh nghiệp quyết định: tính bình quân theo số năm cuối trước khi nghỉ hưu, cụ thể:

  • Nghỉ hưu năm 2025: bình quân toàn bộ thời gian đóng BHXH.

---

📌 5. Ví dụ minh họa chi tiết

Giả sử bà B là lao động nữ, đóng BHXH 28 năm, xin nghỉ hưu năm 2026 khi 56 tuổi (trong khi tuổi nghỉ hưu chuẩn của nữ năm 2026 là 58 tuổi 4 tháng).

• Tính tỷ lệ %:

  • 15 năm = 45%.

  • 13 năm còn lại × 2% = 26%.

  • Tổng = 71%.

• Do nghỉ sớm hơn 2 năm 4 tháng → tính tròn 2,5 năm → giảm 5%.

• Tỷ lệ lương hưu thực nhận: 71% - 5% = 66% mức bình quân tiền lương đóng BHXH.

---

📌 6. Trường hợp nghỉ hưu sớm nhưng không bị trừ %

Không phải lúc nào nghỉ trước tuổi cũng bị giảm trừ. Theo quy định, một số trường hợp đặc biệt vẫn hưởng trọn % lương hưu, gồm:

✅ Người lao động có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên và:

• Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.

• Có 15 năm làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

• Nữ cán bộ xã, phường, thị trấn có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng BHXH.

---

📌 7. Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu sớm

Ngoài lương hưu hằng tháng, khi nghỉ hưu người lao động có thể được hưởng thêm trợ cấp một lần (nếu đủ điều kiện):

• 20 năm đầu đóng BHXH: 5 tháng tiền lương.

• Từ năm thứ 21 trở đi: mỗi năm được 0,5 tháng lương.

Ví dụ: Đóng 28 năm → trợ cấp = 5 tháng + (8 × 0,5) = 9 tháng lương.

---

📌 8. Lưu ý và cảnh báo quan trọng ⚠️

👉 Trước khi quyết định nghỉ hưu sớm, người lao động cần cân nhắc:

1. Ảnh hưởng tài chính lâu dài:

   • Mỗi năm nghỉ sớm bị trừ 2% lương hưu. Con số này tuy nhỏ nhưng tính theo hàng chục năm nhận hưu sẽ giảm rất lớn.

2. Mức sống khi về già:

   • Nếu lương hưu thấp, nguy cơ không đủ chi phí sinh hoạt, đặc biệt khi y tế và chi phí chăm sóc sức khỏe tăng cao.

3. Quy định thay đổi liên tục:

   • Từ 01/7/2025, cách tính lương hưu có điểm mới. Người lao động nên cập nhật thường xuyên để không bị thiệt thòi.

4. Giám định sức khỏe chính xác:

   • Nếu muốn nghỉ hưu sớm do suy giảm khả năng lao động, cần có hội đồng y khoa kết luận hợp pháp.

⚠️ CẢNH BÁO:

• Một số trường hợp người lao động nóng vội xin nghỉ sớm nhưng chưa đủ điều kiện dẫn đến không được hưởng lương hưu, chỉ nhận BHXH một lần → bất lợi về lâu dài.

• Hãy tham khảo kỹ cơ quan BHXH địa phương trước khi nộp hồ sơ nghỉ hưu để tránh sai sót.

---

✅ Kết luận

Nghỉ hưu sớm là lựa chọn của nhiều người vì lý do sức khỏe, gia đình hoặc áp lực công việc. Tuy nhiên, việc này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi lương hưu suốt đời. Người lao động cần hiểu rõ:

• Điều kiện nghỉ hưu sớm.

• Cách tính tỷ lệ % lương hưu và mức giảm trừ.

• Trường hợp nào được hưởng nguyên vẹn, không bị trừ %.

• Cân nhắc kỹ để đảm bảo an toàn tài chính khi về già.

• VY NGUYEN.