Hưởng bảo hiểm xã hội một lần có lợi hay không?

1. Điều kiện được hưởng BHXH một lần 🛂

1.1. Các trường hợp theo Luật BHXH 2024

Theo quy định mới (có hiệu lực từ 1/7/2025), người lao động được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp:

🔹 Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH, không thể tiếp tục tham gia.
🔹 Ra nước ngoài định cư.
🔹 Mắc bệnh hiểm nghèo như ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS hoặc bệnh khác được Hội đồng giám định y khoa kết luận không còn khả năng lao động.
🔹 Bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc thuộc diện khuyết tật đặc biệt nặng.
🔹 Có thời gian đóng BHXH trước ngày 1/7/2025, sau khi nghỉ việc đủ 12 tháng mà chưa đủ 20 năm đóng và không tiếp tục tham gia BHXH, có nhu cầu rút thì vẫn được hưởng.

👉 Như vậy, người tham gia từ ngày 1/7/2025 trở đi sẽ không còn quyền rút BHXH một lần tự do chỉ vì nghỉ việc, trừ khi rơi vào các trường hợp đặc biệt kể trên.

1.2. Điểm khác biệt với quy định cũ

Trước đây (theo Luật 2014), người lao động chỉ cần nghỉ việc 12 tháng, chưa đủ 20 năm đóng và không tiếp tục tham gia thì có thể rút một lần.
Từ 1/7/2025, luật siết chặt: chỉ người có thời gian đóng trước mốc này mới còn quyền rút tự do.

📊 Tóm tắt nhanh:

Đối tượng	Có quyền rút BHXH 1 lần?
Tham gia trước 1/7/2025	✅ Có, nếu nghỉ việc đủ 12 tháng và chưa đủ 20 năm đóng
Tham gia từ 1/7/2025 trở đi	❌ Không, trừ trường hợp đặc biệt
Đủ tuổi hưu nhưng < 15 năm đóng	✅ Có
Mắc bệnh hiểm nghèo, suy giảm ≥ 81%	✅ Có
Ra nước ngoài định cư	✅ Có

2. Cách tính mức hưởng BHXH một lần 📐

Mức hưởng được tính dựa trên số năm đã đóng BHXH và mức bình quân tiền lương:

Với thời gian đóng trước năm 2014: mỗi năm được tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương.
Với thời gian đóng từ năm 2014 trở đi: mỗi năm được tính bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương.
Nếu chưa đủ 1 năm đóng: được nhận bằng số tiền đã đóng, tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương.
Phần lẻ tháng đóng trước năm 2014 sẽ được chuyển sang tính theo quy định sau 2014 để đảm bảo quyền lợi cao hơn.

👉 Ví dụ minh họa:
Anh A đóng BHXH:

2012–2013 (2 năm) với mức lương bình quân 5 triệu/tháng.
2014–2024 (10 năm) với mức lương bình quân 8 triệu/tháng.

Số tiền BHXH một lần anh A được hưởng:
= (2 năm × 1,5 × 5 triệu) + (10 năm × 2 × 8 triệu)
= 15 triệu + 160 triệu = 175 triệu đồng.

💡 Lưu ý: Phần Nhà nước hỗ trợ khi tham gia BHXH tự nguyện sẽ không được tính vào mức hưởng, trừ trường hợp rút do bệnh hiểm nghèo.

3. Ưu điểm và nhược điểm khi rút BHXH một lần ⚖️

✅ Ưu điểm – Lợi ích trước mắt

Có tiền ngay để giải quyết khó khăn tài chính hoặc đầu tư.
Thủ tục đơn giản, thời gian giải quyết nhanh (≤ 7 ngày làm việc kể từ khi nộp đủ hồ sơ).
Chủ động sử dụng số tiền thay vì phải chờ nhiều năm mới đến tuổi hưu.

❌ Nhược điểm – Thiệt hại lâu dài

Mất quyền hưởng lương hưu hàng tháng khi về già.
Không được cấp thẻ BHYT miễn phí khi đã hết tuổi lao động.
Không có trợ cấp tuất cho thân nhân khi qua đời.
Không được cộng nối thời gian đã đóng nếu sau này muốn tham gia lại; toàn bộ thời gian trước đó coi như mất.
Theo tính toán, tổng số lương hưu nhận được suốt thời gian nghỉ hưu gấp nhiều lần số tiền BHXH một lần nhận trước.

4. Các tình huống nên và không nên rút BHXH

🟢 Nên bảo lưu (không rút) trong các trường hợp:

Đã đóng gần đủ 15 hoặc 20 năm, chỉ cần tiếp tục thêm một thời gian ngắn để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Có thu nhập ổn định, không quá khó khăn về tài chính.
Muốn hưởng thẻ BHYT miễn phí khi nghỉ hưu, tránh gánh nặng y tế.
Muốn đảm bảo cho thân nhân quyền hưởng trợ cấp tuất sau này.

🔴 Có thể rút trong các trường hợp:

Không có khả năng tiếp tục tham gia (nghỉ việc lâu dài, không có nguồn thu nhập).
Cần tài chính gấp cho bệnh tật, gia đình, hoặc đầu tư sinh kế.
Thuộc nhóm đặc biệt: mắc bệnh hiểm nghèo, suy giảm khả năng lao động ≥ 81%, đủ tuổi hưu nhưng thời gian đóng quá ít.
Có kế hoạch định cư lâu dài ở nước ngoài, không còn nhu cầu gắn bó với hệ thống BHXH Việt Nam.

5. Thủ tục rút BHXH một lần 📝

Hồ sơ cần chuẩn bị:

Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần (theo mẫu).
Sổ BHXH bản gốc.
Bản sao CMND/CCCD.
Giấy tờ chứng minh (nếu thuộc diện bệnh hiểm nghèo, định cư nước ngoài, hoặc suy giảm khả năng lao động).

Quy trình giải quyết:

Nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH nơi cư trú.
Trong vòng 07 ngày làm việc, cơ quan BHXH sẽ giải quyết và chi trả tiền mặt hoặc chuyển khoản.
Nếu hồ sơ chưa hợp lệ, cơ quan BHXH sẽ trả lời bằng văn bản và hướng dẫn bổ sung.

7. Kết luận 🎯

BHXH một lần là quyền của người lao động nhưng không phải lúc nào cũng có lợi.
Với luật mới, quyền rút BHXH một lần đã bị siết chặt, chỉ còn cho phép trong những trường hợp đặc biệt.
Nếu có khả năng đóng tiếp để hưởng lương hưu, hãy bảo lưu thời gian vì quyền lợi lâu dài vượt trội so với việc rút một lần.
Việc nhận một lần chỉ nên thực hiện khi bạn thật sự không còn khả năng tham gia hoặc cần tài chính khẩn cấp.

⚠️ Cảnh báo quan trọng

❗ Không phải ai cũng được rút BHXH một lần sau ngày 1/7/2025.
❗ Rút BHXH đồng nghĩa mất toàn bộ thời gian đóng, không thể cộng nối sau này.
❗ Mức tiền một lần thường thấp hơn rất nhiều so với tổng lương hưu cả đời.
❗ Khi rút BHXH, bạn cũng mất quyền hưởng BHYT miễn phí và trợ cấp tuất.
❗ Hãy cân nhắc kỹ lưỡng trước khi nộp hồ sơ, vì đây là quyết định có tính chất lâu dài.

✍️ Lời khuyên cuối cùng:
Nếu bạn đang phân vân, hãy tính toán kỹ thời gian đã đóng và dự kiến còn có thể tham gia được bao lâu. Quyết định rút BHXH một lần có thể giúp giải quyết khó khăn tức thời, nhưng thường sẽ thiệt thòi lớn khi về già. Hãy suy nghĩ cẩn trọng để lựa chọn phù hợp với hoàn cảnh và kế hoạch tài chính của mình.

VY NGUYEN.

Tìm kiếm Blog này

Mentorazone