Soạn bài: Ngôi nhà trên cây
Soạn bài: Ngôi nhà trên cây
(trích “Totto-chan bên cửa sổ” – Kuroyanagi Tetsuko)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả: Kuroyanagi Tetsuko
-
Sinh năm 1933, là nữ nghệ sĩ, diễn viên, MC nổi tiếng ở Nhật Bản.
-
Bà đồng thời là nhà văn, nhà hoạt động xã hội, đại sứ thiện chí của UNICEF.
-
Tác phẩm nổi tiếng nhất: Totto-chan bên cửa sổ – ghi lại tuổi thơ và ngôi trường đặc biệt của bà.
2. Tác phẩm: Totto-chan bên cửa sổ
-
Thể loại: Hồi kí – tự truyện.
-
Nội dung: Kể lại tuổi thơ hồn nhiên, đáng yêu của bé Totto-chan và ngôi trường Tomoe – nơi thầy hiệu trưởng Kobayashi sáng tạo ra những phương pháp giáo dục độc đáo, giúp học sinh phát triển tự do, sáng tạo.
-
Đoạn trích Ngôi nhà trên cây: miêu tả kỉ niệm đẹp của Totto-chan trong những ngôi nhà nhỏ dựng trên cây ở trường Tomoe.
II. Bố cục văn bản
Đoạn trích có thể chia làm 3 phần:
-
Từ đầu → “Totto-chan khoái chí lắm”: Khung cảnh và ý nghĩa của ngôi nhà trên cây.
-
Tiếp theo → “... ở trong đó thì còn gì vui sướng hơn”: Cảm nhận của Totto-chan khi được ngồi trong ngôi nhà trên cây.
-
Phần còn lại: Suy ngẫm của Totto-chan về niềm hạnh phúc và ước mơ giản dị.
III. Tóm tắt văn bản
Ở trường Tomoe có những ngôi nhà nhỏ dựng trên cây. Totto-chan cùng các bạn có thể leo lên đó học, chơi và trò chuyện. Từ trên cao, em thấy mọi thứ trở nên mới lạ, hấp dẫn. Em cảm nhận niềm vui sướng, sự tự do khi ngồi trong ngôi nhà trên cây. Đó là một phần tuổi thơ tươi đẹp, gắn liền với ước mơ và hạnh phúc giản dị của Totto-chan.
IV. Đọc – hiểu văn bản
1. Hình ảnh ngôi nhà trên cây
-
Không gian độc đáo, khác biệt với lớp học thông thường.
-
Gợi cảm giác tự do, gần gũi với thiên nhiên, khơi dậy trí tò mò, sáng tạo.
-
Biểu tượng cho phương pháp giáo dục mới mẻ, tôn trọng sự hồn nhiên, tự do của trẻ nhỏ.
2. Cảm xúc của Totto-chan
-
Ngạc nhiên, thích thú khi được bước vào một lớp học “không giống ai”.
-
Tò mò, say mê khi ngồi trên cao, nhìn ngắm cảnh vật xung quanh.
-
Cảm nhận niềm vui giản dị, sự gắn bó thân thiết với thầy cô, bạn bè và mái trường.
3. Ý nghĩa giáo dục
-
Khẳng định vai trò của môi trường học tập trong việc nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
-
Mỗi đứa trẻ đều có quyền được sống, học tập và phát triển theo cách tự nhiên, hồn nhiên.
-
Đề cao triết lí giáo dục: học mà chơi, chơi mà học; kết hợp tri thức với niềm vui và trải nghiệm thực tế.
V. Nghệ thuật
-
Lối kể chuyện hồn nhiên, chân thực, giàu cảm xúc của nhân vật “tôi” (tác giả khi còn nhỏ).
-
Giọng văn trong sáng, ngộ nghĩnh, gợi lại đúng tâm hồn trẻ thơ.
-
Kết hợp miêu tả và biểu cảm tinh tế.
VI. Nội dung, ý nghĩa văn bản
-
Văn bản ca ngợi vẻ đẹp tuổi thơ trong sáng, gắn bó với thiên nhiên và những trò chơi hồn nhiên.
-
Thể hiện triết lí giáo dục tiến bộ: tạo điều kiện cho trẻ được sống, học tập trong tự do, gắn bó với thiên nhiên để phát triển toàn diện.
-
Gợi cho người đọc sự trân trọng tuổi thơ, yêu mến những ước mơ giản dị.
VII. Ghi nhớ (theo SGK)
-
Văn bản Ngôi nhà trên cây giúp ta thấy được tuổi thơ hồn nhiên, trong sáng và những niềm vui giản dị của Totto-chan.
-
Tác phẩm gửi gắm quan niệm giáo dục: trẻ em cần một môi trường học tập gần gũi, tự do, sáng tạo, gắn liền với thiên nhiên.
👉 Như vậy, văn bản này không chỉ là một mảnh ghép đẹp trong tuổi thơ Totto-chan mà còn là lời nhắc nhở về cách nuôi dưỡng và giáo dục trẻ em: hãy để các em được lớn lên trong niềm vui, trong sự hòa hợp với thiên nhiên và tình yêu thương.
Câu hỏi và gợi ý trả lời
Câu 1. Hãy cho biết ngôi nhà trên cây có gì đặc biệt?
Gợi ý trả lời:
-
Ngôi nhà dựng trên cây, khác hẳn lớp học bình thường.
-
Không gian mới lạ: từ trên cao nhìn xuống cảnh vật trở nên thú vị, hấp dẫn.
-
Gợi cho trẻ em sự tò mò, thích thú, cảm giác phiêu lưu.
-
Thể hiện quan niệm giáo dục: học sinh được tiếp xúc, hòa mình với thiên nhiên.
Câu 2. Cảm xúc của Totto-chan khi được ngồi trong ngôi nhà trên cây là gì?
Gợi ý trả lời:
-
Rất thích thú, ngạc nhiên, khoái chí.
-
Em thấy mọi thứ trở nên mới mẻ, khác thường.
-
Hạnh phúc khi được ngồi học, trò chuyện trong một không gian đặc biệt.
-
Cảm nhận niềm vui giản dị, gắn bó với thầy cô, bạn bè và mái trường.
Câu 3. Ngôi nhà trên cây có ý nghĩa gì đối với việc giáo dục trẻ em?
Gợi ý trả lời:
-
Khẳng định vai trò môi trường học tập thân thiện, tự nhiên.
-
Kích thích trí tưởng tượng, sự sáng tạo của học sinh.
-
Giúp trẻ phát triển toàn diện: vừa học, vừa chơi, vừa gắn bó với thiên nhiên.
-
Tạo cho các em sự hứng thú học tập, niềm tin và tình yêu trường lớp.
Câu 4. Qua đoạn trích, em hiểu thêm gì về tuổi thơ của Totto-chan?
Gợi ý trả lời:
-
Totto-chan là cô bé hồn nhiên, ngộ nghĩnh, giàu trí tưởng tượng.
-
Em yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, thích khám phá điều mới lạ.
-
Totto-chan may mắn được học trong một ngôi trường tôn trọng tự do, cá tính và sự sáng tạo của trẻ.
Câu 5. Thông điệp sâu sắc mà văn bản gửi đến người đọc là gì?
Gợi ý trả lời:
-
Trẻ em cần có môi trường sống và học tập gần gũi thiên nhiên, giàu niềm vui.
-
Mỗi đứa trẻ đều có quyền được phát triển hồn nhiên, sáng tạo.
-
Giáo dục phải khơi dậy sự tự tin, niềm vui sống trong tâm hồn trẻ thơ.
-
Người lớn cần trân trọng, giữ gìn cho trẻ một tuổi thơ trong sáng và ước mơ giản dị.
Soạn bài: Ngôi nhà trên cây - (trích “Totto-chan bên cửa sổ” – Kuroyanagi Tetsuko) - SGK Ngữ văn 12, tập 1
Soạn bài: Thiên Di

Nhận xét
Đăng nhận xét