Tóm Tắt Truyện Ngắn Lão Hạc - Nam Cao

TÓM TẮT CHI TIẾT TRUYỆN NGẮN LÃO HẠC (Nam Cao)

1. Cuộc sống nghèo túng và cô đơn của lão Hạc

Lão Hạc là một nông dân nghèo, cả đời chỉ gắn bó với mảnh vườn nhỏ và người con trai duy nhất. Cuộc đời lão vốn dĩ đã cơ cực, nay lại càng khốn khổ hơn khi người con trai vì không có tiền lấy vợ nên bỏ đi phu đồn điền cao su – nơi được mệnh danh là “đi dễ khó về”. Từ ngày con đi, lão sống một mình, không vợ, không cháu, chỉ còn con chó Vàng làm bạn.

Con chó này do chính con trai lão mang về, gửi gắm lại. Lão yêu quý nó như ruột thịt, coi nó như đứa con, người bạn tri kỷ để bầu bạn cho bớt cô đơn. Hằng ngày, lão trò chuyện với nó, chăm sóc, chia cho nó từng bữa cơm, từng củ khoai. Nhưng nghịch cảnh vẫn cứ bủa vây: tuổi cao, sức yếu, không còn làm được nhiều việc, tiền bạc ngày một cạn kiệt, lão rơi vào cảnh nghèo đói triền miên.

2. Bi kịch bán chó – nỗi đau dằn vặt lương tâm

Khó khăn chồng chất, lão không còn đủ khả năng nuôi con chó Vàng. Đau khổ, dằn vặt, lão đành nhờ người hàng xóm giúp bán nó đi. Hôm bán chó, lão đã dằn vặt đến rơi nước mắt. Lão vừa thương con chó, vừa cảm thấy mình phản bội lại người con trai, vì đó là kỷ vật gắn bó với nó.

Khi kể lại chuyện bán chó với ông giáo – người hàng xóm trí thức nghèo, lão khóc như một đứa trẻ. Lão tự trách mình đã lừa một con vật trung thành, đã “ăn ở bất nhân”. Những giọt nước mắt, những tiếng nấc nghẹn ấy thể hiện sự đau khổ tận cùng trong tâm hồn một con người vốn nhân hậu, giàu tình thương nhưng bị hoàn cảnh đẩy đến bước đường cùng.

3. Cuộc sống ngày càng khốn cùng và sự lựa chọn nghiệt ngã

Sau khi bán chó, lão Hạc càng sống lủi thủi, khổ sở hơn. Lão không dám tiêu xài gì đến mảnh vườn – thứ duy nhất để lại cho con trai sau này. Lão sống chắt chiu từng đồng, ăn khoai, ăn sung luộc, rau má, củ chuối, chứ nhất định không động vào mảnh đất. Thậm chí, khi ốm đau, lão cũng không dám bán vườn lấy tiền thuốc thang.

Trong mắt dân làng, lão Hạc như một ông già cằn cỗi, cô đơn, nghèo túng, đáng thương. Nhưng trong tâm hồn, lão luôn giữ lòng tự trọng, sự thủy chung với con và niềm tin vào nhân cách của mình. Chính vì thế, lão đã tìm đến ông giáo để gửi gắm: lão muốn ông trông coi hộ mảnh vườn, lo hậu sự cho mình khi chết, và tuyệt đối giữ lại tài sản cho con trai.

4. Tâm sự với ông giáo – khát khao giữ gìn nhân phẩm

Ông giáo vốn là một trí thức nghèo, hiểu và thương xót cho lão Hạc. Qua những cuộc trò chuyện, ông nhận ra đằng sau vẻ bề ngoài lam lũ, khắc khổ của lão là một tâm hồn trong sáng, cao thượng. Lão Hạc tuy nghèo khổ nhưng không đánh mất lòng tự trọng và tình yêu thương con. Lão không muốn sống bòn rút của ai, cũng không muốn trở thành gánh nặng cho làng xóm.

Trong những ngày cuối cùng, lão còn chủ động tính toán hậu sự cho mình. Lão gửi ông giáo ít tiền dành dụm, dặn dò chi tiết cách lo đám ma sao cho tươm tất, không mang tiếng xấu cho con trai sau này. Điều đó càng cho thấy lão là người sống trách nhiệm, chu toàn, giàu tình thương và nhân cách.

5. Cái chết dữ dội nhưng thanh thản trong lựa chọn

Sau những ngày âm thầm chịu đựng, lão Hạc đã chọn cho mình một cái chết dữ dội: lão ăn bả chó. Cái chết của lão diễn ra đau đớn, vật vã, ghê rợn, nhưng ẩn sau đó là một quyết định chủ động. Lão thà chết đi, giữ lại mảnh vườn cho con, chứ không chịu sống lay lắt, phụ thuộc hay bán mất tài sản.

Khi chứng kiến cái chết thảm thương của lão Hạc, dân làng xót xa, còn ông giáo bàng hoàng và day dứt. Ông nhận ra rằng đằng sau cuộc đời tăm tối, nghèo khổ của những người nông dân là cả một nhân cách cao đẹp. Họ thà chịu đựng, hy sinh bản thân, chứ không chịu bán rẻ lòng tự trọng và tình thương yêu.

6. Ý nghĩa tóm lược từ câu chuyện

Câu chuyện khép lại bằng cái chết thương tâm của lão Hạc, nhưng dư âm còn lại là niềm cảm phục, xót xa và trân trọng. Lão Hạc là đại diện cho người nông dân trước Cách mạng: nghèo khổ, túng quẫn, bị xã hội dồn ép đến đường cùng, song vẫn sáng ngời tình yêu thương con, lòng tự trọng và nhân cách. Qua đó, Nam Cao đã gửi gắm tư tưởng nhân đạo sâu sắc, phơi bày hiện thực tàn nhẫn và khẳng định giá trị con người.

Tóm Tắt Truyện Ngắn Lão Hạc - Nam Cao

GV.Thiên Di