Bài Thơ: Những Cánh Buồm - Hoàng Trung Thông
NHỮNG CÁNH BUỒM
Hoàng Trung Thông
Hai cha con bước đi trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Bóng cha dài lênh khênh
Bóng con tròn chắc nịch,
Sau trận mưa đêm rả rích
Cát càng mịn, biển càng trong
Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng
Nghe con bước, lòng vui phơi phới.
Con bỗng lắc tay cha khẽ hỏi:
“Cha ơi, sao xa kia chỉ thấy nước thấy trời,
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?”
Cha mỉm cười xoa đầu con nhỏ:
“Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa,
Sẽ có cây, có cửa, có nhà
Vẫn là đất nước của ta
Ở nơi đó cha chưa hề đi đến.”
Cha lại dắt con đi trên cát mịn,
Ánh nắng chảy đầy vai
Cha trầm ngâm nhìn mãi cuối chân trời
Con lại trỏ cánh buồm xa hỏi khẽ:
“Cha mượn cho con cánh buồm trắng nhé,
Để con đi!”
Lời của con hay tiếng sóng thầm thì
Hay tiếng của lòng cha từ một thời xa thẳm
Lần đầu tiên trước biển khơi vô tận
Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con.
Hoàng Trung Thông, Những Cánh Buồm, NXB Tác phẩm mới, Hà Nội, 1976, tr.321 - 322)
Giới thiệu tác giả – tác phẩm “Những cánh buồm”
I. Giới thiệu tác giả Hoàng Trung Thông
Hoàng Trung Thông (1925 – 1993) là một nhà thơ nổi tiếng của nền thơ ca cách mạng Việt Nam hiện đại. Ông tên thật là Hoàng Trung Thông, quê ở Nghệ An – mảnh đất giàu truyền thống văn hóa, hiếu học và cách mạng. Ngay từ khi còn trẻ, ông đã tham gia hoạt động văn nghệ và cách mạng, từng làm việc trong nhiều cơ quan báo chí, văn học như: Tạp chí Văn nghệ, Nhà xuất bản Văn học, Hội Nhà văn Việt Nam,…
Thơ Hoàng Trung Thông thường mộc mạc, giản dị, nhưng chứa đựng tình cảm chân thành, sâu sắc. Ông có khả năng quan sát tinh tế, diễn tả những xúc cảm đời thường một cách tự nhiên mà vẫn mang ý nghĩa triết lý sâu xa. Thơ của ông không ồn ào, dữ dội, mà nhẹ nhàng, trữ tình, giàu suy tưởng.
Một số tác phẩm tiêu biểu của Hoàng Trung Thông có thể kể đến như: Bài ca vỡ đất, Những cánh buồm, Tiếng hát trên sông Hồng, Đường chúng ta đi… Ở mỗi tác phẩm, người đọc đều cảm nhận được tình yêu quê hương, đất nước, niềm tin vào cuộc sống, và đặc biệt là tình cảm con người – những tình cảm gần gũi, chân thành và nhân văn.
II. Giới thiệu tác phẩm “Những cánh buồm”
1. Hoàn cảnh sáng tác và xuất xứ
Bài thơ “Những cánh buồm” được Hoàng Trung Thông sáng tác sau năm 1954, khi đất nước bước vào thời kỳ hòa bình lập lại ở miền Bắc. Đây là giai đoạn mà con người Việt Nam, sau những năm tháng chiến tranh gian khổ, bắt đầu hướng tới tương lai tươi sáng, với niềm tin và ước mơ mới. Bài thơ được in trong tập thơ cùng tên, trở thành một trong những sáng tác tiêu biểu nhất của ông.
2. Thể loại, bố cục và giọng điệu
-
Thể thơ: Tự do, không gò bó niêm luật, giúp nhà thơ dễ dàng biểu đạt cảm xúc một cách tự nhiên, mềm mại.
-
Bố cục:
-
Phần 1 (từ đầu đến “Cha mỉm cười xoa đầu con nhỏ”): Cảnh hai cha con đi dạo trên bãi biển buổi sớm và cuộc đối thoại đầu tiên giữa cha và con.
-
Phần 2 (còn lại): Ước mơ của người con và những suy tư sâu sắc của người cha.
-
-
Giọng điệu: Ấm áp, nhẹ nhàng, xen lẫn trữ tình và triết lý. Ngôn ngữ thơ giản dị, gần gũi, giàu hình ảnh và cảm xúc.
3. Tóm tắt nội dung
4. Phân tích ý nghĩa và giá trị nội dung
Bài thơ “Những cánh buồm” không chỉ là câu chuyện giản dị giữa cha và con, mà còn là một bài ca về tình cha con, về khát vọng tuổi trẻ, và niềm tin vào tương lai của đất nước.
-
Tình cha con ấm áp, thiêng liêng:Hình ảnh người cha dắt con đi trên bãi cát mịn, dưới ánh bình minh rực rỡ, thể hiện một tình yêu thương hiền hậu, bao dung. Người cha không chỉ là người dẫn đường trên bãi cát buổi sáng, mà còn là người dẫn dắt con đi vào cuộc đời, vào thế giới tri thức và ước mơ.
-
Ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ:Lời ước “Cha mượn cho con cánh buồm trắng nhé, để con đi!” thể hiện khát vọng khám phá, tìm hiểu thế giới rộng lớn của người con. Cánh buồm ở đây không chỉ là hình ảnh của biển, mà còn tượng trưng cho ước mơ, niềm tin, hoài bão vươn tới tương lai.
-
Suy ngẫm của người cha:Khi nghe con nói, người cha như nhìn thấy lại chính mình thuở nào – tuổi trẻ đầy nhiệt huyết, ước mơ và khát vọng. Qua đó, bài thơ gợi ra sự tiếp nối giữa các thế hệ: cha truyền lại cho con không chỉ tình yêu quê hương, mà còn cả ước mơ chinh phục cuộc sống, xây dựng đất nước.
-
Hình ảnh biểu tượng:
-
Biển cả tượng trưng cho cuộc đời rộng lớn, vô tận.
-
Cánh buồm trắng tượng trưng cho ước mơ, cho ý chí vươn lên của con người.
-
Ánh mặt trời buổi sớm tượng trưng cho tương lai tươi sáng, niềm tin vào thế hệ trẻ.
-
5. Nghệ thuật
-
Ngôn ngữ thơ giản dị, tự nhiên mà vẫn gợi cảm, giàu sức biểu tượng.
-
Hình ảnh thơ đẹp, trong sáng, mang tính tượng trưng cao.
-
Giọng điệu nhẹ nhàng, ấm áp, mang chất triết lý sâu sắc về tình cha con và khát vọng sống.
-
Cấu trúc bài thơ chặt chẽ, kết hợp giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm, tạo nên một dòng cảm xúc liền mạch, tự nhiên.
III. Kết bài – Đánh giá chung
“Những cánh buồm” của Hoàng Trung Thông là một bài thơ đẹp, giàu ý nghĩa nhân văn. Qua hình ảnh giản dị của hai cha con đi trên bãi cát buổi sáng, tác giả đã gửi gắm tình cảm thiêng liêng giữa cha và con, đồng thời thể hiện niềm tin mãnh liệt vào thế hệ trẻ – những người sẽ tiếp tục mang “những cánh buồm” ước mơ đi tới tương lai.
Bài thơ không chỉ gợi nên những kỷ niệm êm đềm của tuổi thơ, mà còn khiến người đọc thấm thía triết lý sống sâu sắc: cuộc đời luôn là hành trình vươn ra biển lớn, nơi mỗi con người cần mang theo cánh buồm ước mơ và niềm tin của riêng mình.
Soạn bài: Thiên Di
.jpg)
.jpg)
Nhận xét
Đăng nhận xét