Giới thiệu truyện ngắn Con chó xấu xí của nhà văn Kim Lân

Trong nền văn học hiện đại Việt Nam, Kim Lân được biết đến như một cây bút chuyên viết về nông thôn, về những con người lao động bình dị và những số phận gắn liền với làng quê. Với lối viết chân thực, tinh tế, giàu tình người, ông đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị sâu sắc như Vợ nhặt, Làng hay Con chó xấu xí. Trong đó, Con chó xấu xí là một truyện ngắn đặc sắc, ít nhiều mang màu sắc tự truyện, thể hiện rõ tình cảm chân thành và nhân hậu của nhà văn đối với loài vật, đồng thời phản ánh tình yêu thương giản dị, gắn bó keo sơn giữa con người và vật nuôi trong cuộc sống nông thôn.

1. Hoàn cảnh ra đời

Truyện ngắn Con chó xấu xí được Kim Lân sáng tác sau Cách mạng tháng Tám, khi ông đã định hình phong cách viết chân thực, giàu chất nông thôn. Đây là giai đoạn đất nước còn nhiều khó khăn, đời sống của người dân thiếu thốn trăm bề. Trong hoàn cảnh ấy, mối quan hệ giữa con người và những vật nuôi trong gia đình – con chó, con mèo, con trâu… – càng trở nên gắn bó đặc biệt, bởi chúng không chỉ giúp ích cho đời sống mà còn là chỗ dựa tinh thần, bạn đồng hành của con người. Con chó xấu xí ra đời như một bức ký ức đầy cảm động về một người bạn nhỏ bốn chân, qua đó gửi gắm triết lý nhân sinh sâu sắc.

2. Nội dung chính của truyện

Truyện xoay quanh hình ảnh một con chó lông xù, màu lông không đẹp, dáng vẻ lôi thôi, bẩn thỉu, chẳng được ai để ý. Người ta thường chê bai, xa lánh nó, thậm chí gọi nó bằng những cái tên không mấy dễ chịu. Thế nhưng, với gia đình tác giả, đặc biệt là người chủ, con chó ấy lại vô cùng gắn bó, trung thành và gần gũi. Nó tuy xấu xí nhưng lại thông minh, tình cảm, và có tấm lòng trung kiên hiếm có.

Qua thời gian, tình cảm của tác giả dành cho con chó ngày càng lớn dần. Từ sự đồng cảm trước số phận “xấu xí” và bị ghẻ lạnh, tác giả nhận ra ở nó phẩm chất đáng quý: trung thành, biết sẻ chia, biết yêu thương. Câu chuyện kết thúc trong niềm xúc động khôn nguôi, để lại cho người đọc dư âm sâu sắc về tình bạn đặc biệt giữa con người và loài vật.

3. Giá trị nội dung

Tình yêu thương loài vật: Truyện không chỉ đơn thuần kể về một con chó xấu xí, mà còn ca ngợi sự gắn bó máu thịt giữa người và vật nuôi. Nó khẳng định rằng, giá trị của một sinh linh không nằm ở hình dáng bề ngoài mà ở tấm lòng và sự trung thành.
Thông điệp nhân văn: Qua hình ảnh con chó, Kim Lân ngầm gửi gắm thông điệp: con người cần biết nhìn nhận, trân trọng giá trị bên trong của mọi sự vật, mọi số phận, kể cả những điều tưởng như nhỏ bé, tầm thường.
Bức tranh nông thôn: Câu chuyện phản ánh không khí của làng quê Việt Nam sau Cách mạng, nơi những niềm vui giản dị, tình cảm mộc mạc đã trở thành sợi dây nối kết giữa người với người, và cả giữa người với loài vật.

4. Giá trị nghệ thuật

Giọng văn giản dị, giàu cảm xúc: Kim Lân kể chuyện như đang tâm sự, không trau chuốt cầu kỳ nhưng thấm thía, gần gũi, dễ đi vào lòng người.
Miêu tả tinh tế: Nhà văn không sa vào việc phô bày ngoại hình xấu xí của con chó, mà tập trung khắc họa những hành động, cử chỉ và đặc biệt là phẩm chất bên trong.
Mang đậm màu sắc tự truyện: Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng truyện như một hồi ức của chính Kim Lân, thể hiện cá tính yêu thương, nhân hậu và gắn bó máu thịt với đời sống nông thôn.

5. Ý nghĩa của truyện

Truyện Con chó xấu xí không chỉ là một câu chuyện về loài vật, mà còn mang tính triết lý sâu xa: đừng vội đánh giá sự vật, con người qua bề ngoài. Trong những gì mộc mạc, xấu xí nhất, vẫn có thể tồn tại vẻ đẹp chân thành, cao quý. Qua đó, tác phẩm góp phần nuôi dưỡng trong tâm hồn bạn đọc tình yêu thương, sự trân trọng và lòng nhân ái đối với mọi sinh linh quanh ta.

Kết luận

Con chó xấu xí của Kim Lân là một truyện ngắn giàu cảm xúc, mang giá trị nhân văn sâu sắc. Tác phẩm không chỉ làm nổi bật tình cảm gắn bó giữa con người với loài vật mà còn gợi nhắc chúng ta về tình yêu thương, sự sẻ chia và cách nhìn nhận đúng đắn đối với những giá trị đích thực của cuộc sống. Đọc truyện, ta càng thêm yêu mến ngòi bút Kim Lân – một nhà văn của nông thôn, của sự chân thực và của lòng nhân ái.

Giới thiệu truyện ngắn Con chó xấu xí của nhà văn Kim Lân. Chương trình Ngữ văn lớp 11, tập 1

Soạn bài: Thiên Di

Tìm kiếm Blog này

Mentorazone