Phân tích tình cảm mẹ con trong bài thơ Mây và Sóng – Ra-bin-đơ-ra-nát Ta-go

Phân tích tình cảm mẹ con trong bài thơ Mây và Sóng – Ra-bin-đơ-ra-nát Ta-go

Mở bài

Trong kho tàng văn học thế giới, tình mẫu tử luôn là một đề tài bất tận, khơi gợi những cảm xúc sâu lắng nơi trái tim con người. Đại thi hào Ấn Độ Ra-bin-đơ-ra-nát Ta-go – người được mệnh danh là “linh hồn của văn học Ấn Độ hiện đại”, đã có nhiều thi phẩm ca ngợi tình yêu thương, trong đó có tình mẹ con. Bài thơ Mây và Sóng, trích từ tập Si-su (Trẻ thơ), là một khúc hát dịu dàng, hồn nhiên nhưng chứa đựng ý nghĩa triết lí sâu xa. Qua trí tưởng tượng bay bổng của em bé, Ta-go đã khẳng định tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt – tình cảm vượt lên trên mọi cám dỗ của cuộc đời.

---

Thân bài

1. Khung cảnh tưởng tượng và lời mời gọi hấp dẫn

Ngay từ những câu thơ đầu, thế giới trẻ thơ hiện lên rực rỡ với những hình ảnh lung linh: mây, sóng, bình minh vàng, vầng trăng bạc.

• Người ở trên mây rủ con chơi từ sáng đến tối, chơi với bình minh, trăng bạc.

• Người trong sóng lại rủ con ca hát, ngao du khắp nơi không biết điểm dừng.

Những trò chơi ấy gợi một thế giới diệu kì, đầy hấp dẫn. Đối với một em bé, đây quả là những cuộc phiêu lưu đầy lôi cuốn, mở ra chân trời rộng lớn của tự do và mộng tưởng.

2. Sự lựa chọn của em bé – tình mẹ trên hết

Trước những lời mời gọi ấy, em bé đều từ chối. Lí do thật giản dị mà sâu sắc:

• “Mẹ mình đang đợi ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”

• “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”

Ở đây, Ta-go đã làm nổi bật sự lựa chọn của con trẻ: tình mẹ là quan trọng nhất. Dù mây và sóng tượng trưng cho thế giới rộng lớn, đầy vui thú, nhưng em bé không muốn rời xa mẹ. Tình mẫu tử trở thành sợi dây bền chặt, khiến con biết gạt bỏ mọi cám dỗ bên ngoài.

3. Những trò chơi tưởng tượng cùng mẹ

Không chỉ từ chối, em bé còn sáng tạo ra những trò chơi riêng, đầy chất thơ:

• Con là mây, mẹ là trăng; hai bàn tay con ôm lấy mẹ, mái nhà ta thành bầu trời xanh thẳm.

• Con là sóng, mẹ là bờ; con lăn, lăn mãi rồi tan vào lòng mẹ, không ai biết mẹ con ta ở đâu.

Những trò chơi ấy không chỉ hồn nhiên mà còn tượng trưng cho tình mẹ con gắn bó khăng khít.

• Mây và trăng luôn quấn quýt, soi sáng cho nhau → biểu tượng của sự gắn kết không rời.

• Sóng và bờ luôn tìm đến nhau, vỗ về nhau → biểu tượng của tình yêu thương vĩnh cửu.

Qua đó, Ta-go khẳng định: hạnh phúc lớn nhất của con không phải là rong chơi cùng mây hay sóng, mà là được sống trong vòng tay yêu thương của mẹ.

4. Ý nghĩa triết lí sâu sắc

Ẩn trong lời thơ ngây thơ là triết lí về hạnh phúc và tình yêu:

• Hạnh phúc chân thực không phải ở những chuyến phiêu lưu xa xôi, mà ở tình cảm gia đình gần gũi, bình dị.

• Tình mẹ con chính là bến bờ, là chốn an yên bất diệt mà con người mãi tìm về.

Đó là lời nhắn nhủ của Ta-go không chỉ dành cho trẻ nhỏ, mà cho cả nhân loại: hãy biết trân trọng tình mẹ, bởi đó là cội nguồn của yêu thương, là nơi ta tìm thấy sự bình an.

5. Nghệ thuật biểu hiện tình mẫu tử

• Giọng thơ hồn nhiên, trong sáng: giống như tiếng nói thật của một em bé.

• Kết cấu đối thoại: giữa con với mây, sóng rồi với mẹ, nhấn mạnh sự lựa chọn tình mẫu tử.

• Hình ảnh tượng trưng giàu gợi cảm: mây – trăng, sóng – bờ, vừa gần gũi vừa mang ý nghĩa biểu tượng cho tình cảm bất diệt.

• Ngôn ngữ giản dị, giàu nhạc điệu: khiến bài thơ dễ thuộc, dễ đi vào lòng người.

---

Kết bài

Mây và Sóng không chỉ là khúc hát trong trẻo của tuổi thơ mà còn là bản tình ca bất tử về tình mẫu tử. Qua lời thơ giản dị mà giàu ý nghĩa, Ta-go đã khẳng định: tình mẹ là hạnh phúc lớn lao, thiêng liêng, vượt lên trên mọi thú vui và cám dỗ của cuộc đời. Bài thơ nhắc nhở mỗi chúng ta hãy biết yêu thương, trân trọng những phút giây bên mẹ, bởi đó là bến đỗ bình yên, là nguồn sống vô tận nuôi dưỡng tâm hồn con người.

Phân tích tình cảm mẹ con trong bài thơ Mây và Sóng – Ra-bin-đơ-ra-nát Ta-go. Chương trình Ngữ Văn Lớp 6, tập 1

Soạn bài: Thiên Di